پریسا امیری فارسانی - گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
فرشاد غزالیان - گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
سارا مبارک - گروه بیماری های عفونی، دانشگاه علوم پزشکی، آبادان، ایران
عصمت رادمنش - گروه فیزیولوژی، دانشگاه علوم پزشکی، آبادان، ایران
ماندانا غلامی - گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

مقدمه و هدف: به تازگی انجام فعالیت های ورزشی منظم به واسطه ترشح مایوکاین ها به عنوان راهکاری مناسب جهت بازتوانی، کنترل عوارض و پیامدهای مرتبط با کووید-۱۹ مورد توجه قرار گرفته است. هدف از انجام این مطالعه بررسی پاسخ سطوح پلاسمایی آیریزین، فولیستاتین و فاکتور رشد فیبروبلاست ۲۱ (FGF۲۱) به تمرینات هوازی در زنان بهبودیافته از کووید-۱۹ بود.مواد و روش ها: ۲۲ زن بهبودیافته از کووید-۱۹ شهرستان های آبادان و خرمشهر پس از فراخوان عمومی و گزینش در دو گروه ۱۱ نفره شامل گروه تمرین هوازی و گروه کنترل تقسیم بندی شدند. گروه تمرینات هوازی پروتکل تمرینی را با شدت ۵۰ تا ۷۰ درصد ضربان قلب ذخیره و به مدت هشت هفته (سه جلسه در هفته) اجرا کردند. قبل و پس از پایان پروتکل تمرینی نمونه های خونی جمع آوری شد و اندازه گیری سطوح آیریزین، فولیستاتین و FGF۲۱ به روش الایزا انجام شد. داده ها با استفاده از آزمون آماری کوواریانس (آنکوا) در سطح (۰۵/۰>P) آنالیز شد.نتایج: بر اساس مقایسه بین گروهی داده ها، مقادیر آیریزین (۰۵/۰>P)، فولیستاتین (۰۵/۰>P) و FGF۲۱ و(۰۵/۰>P) گروه هوازی در مقایسه با گروه کنترل افزایش معناداری داشته است. همچنین تغییرات درون گروهی آیریزین (۰۵/۰>P)، فولیستاتین (۰۵/۰>P) و FGF۲۱) (۰۵/۰>P) نیز نشان داد که بین میانگین قبل و بعد گروه هوازی افزایش معنادار وجود دارد.نتیجه گیری: انجام تمرینات هوازی در زنان بهبودیافته از کووید-۱۹ می تواند در بازیابی پروفایل مایوکاینی آنها موثر باشد.

کووید-۱۹, آیریزین, فولیستاتین, FGF۲۱