ندا قاسمی پور افشار - دانش آموخته دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
حسینعلی عرب - گروه علوم زیستی مقایسه‎ای، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
اکرم وطن نژاد - گروه علوم زیستی مقایسه‎ای، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
قربانگل اصحابی - گروه فیزیولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
علی اکبر گلابچی فر - گروه علوم زیستی مقایسه‎ای، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

زمینه مطالعه: آسیب ناشی از ایسکمی _ پرفیوژن مجدد باعث تغییرات عمده در عملکرد اعضا ی بدن از جمله کبد می شود. مطالعات نشان داده که پس شرطی سازی ایسکمی یک عضو، قادر به حفاظت آن در برابر آسیب های ناشی از ایسکمی _ پرفیوژن مجدد است.هدف: بررسی اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی پس شرطی سازی ایسکمی بر ضایعات ناشی از ایسکمی _ پرفیوژن مجدد کبد موش صحرایی که از طریق ۴ سیکل ۳۰ ثانیه ای متناوب ایسکمی و پرفیوژن مجدد، قبل از خونرسانی مجدد طولانی مدت، انجام شد.روش‎کار: پانزده سر موش صحرایی به طور تصادفی به سه گروه تقسیم شدند که شامل: ۱) گروه کنترل جراحی، ۲) گروه Ischemia Reperfusion (IR) که کبد آن ها در معرض یک ساعت ایسکمی و ۲۴ ساعت پرفیوژن مجدد قرار داشت و ۳) گروه Ischemic post conditioning (IR+IPO) که همانند گروه دوم تحت عمل قرار گرفتند، با این تفاوت که قبل از پرفیوژن طولانی با القاء ۴ دوره ۳۰ ثانیه ای متناوب از ایسکمی و پرفیوژن مجدد، در معرض پس شرطی سازی قرار گرفتند. تغییرات ایجاد شده ناشی از با ایسکمی- پرفیوژن مجدد و اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی پس شرطی سازی ایسکمی، با اندازه گیری سطح سرمی اینترلوکین- ۶، مالون دی آلدهید (MDA) و ظرفیت تام آنتی اکسیدانی (TAC)، مورد ارزیابی قرار گرفتند.نتایج: پس شرطی سازی ایسکمی سبب تقویت اثرات آنتی اکسیدانی و کاهش التهاب ناشی از ایسکمی _ پرفیوژن مجدد در کبد شد. به طوری که سطح سرمی اینترلوکین _ ۶ ( از۴/۱۲۶ ± ۴/۳۹۴ به ۰۷/۲۹ ± ۴/۱۲۴ پیکوگرم در میلی لیتر) و مالون دی آلدهید بافتی (از ۵۳/۷۶± ۴/۴۳۱ به ۷۷/۲۵ ± ۲/۲۰۷ نانومول در گرم) را در مقایسه با گروه تحت ایسکمی _ پرفیوژن مجدد کاهش داده و تقریبا به سطح گروه کنترل جراحی برگرداند (۰۰۱/۰P<). همچنین سطح ظرفیت تام آنتی اکسیدانی کبد را به طور معنی داری از ۸۷/۱ ± ۵۸/۱۱ میلی مول در میلی گرم (در گروه ایسکمی _ پرفیوژن مجدد) به ۵۱/۲±۵۳/۱۷ میلی مول در میلی گرم (در گروه پس شرطی سازی ایسکمی) بهبود بخشید (۰۱/۰P<).نتیجه­گیری نهایی: مطالعه حاضر نشان داد که اثر محافظتی پس شرطی سازی در برابر آسیب ناشی از ایسکمی _ پرفیوژن مجدد، ممکن است به دلیل کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو باشد.

استرس اکسیداتیو, التهاب, ایسکمی _ پرفیوژن مجدد, پس شرطی سازی ایسکمی, کبد