تبیین مدل انتشار گازهای گلخانه ای در شهر مشهد بر پایه شاخص های سازمان فضایی کم کربن

مقدمه: بطور کلی توسعه شهری در ایران برخی خصوصیات خاص خود را دارد. فضاهای شهری متناسب با تراکم جمعیت و دسترسی شهری در شمال، جنوب و مرکز شهر رشد نیافته است. لذا هر چند تراکم جمعیت در مرکز شهرها کاهش یافته اما دسترسی به خدمات به تناسب شکل نگرفته است. چنین وضعیتی الگوی حمل و نقل را و مسافرت های داخل شهری را تحت تاثیر قرار داده است و لذا تقاضای حمل و نقل از طریق تعداد، طول، زمان و نوع سفرها متاثر شده است. اهداف و زمینه ها: هدف این پژوهش تدوین مدل یکپارچه از شاخص های سازمان فضایی موثر در انتشار گازهای گلخانه ای در شهر مشهد می باشد به نحوی که ارتباطات و تاثیرات شاخص ها و مفاهیم را بر یکدیگر بتوان تبیین نمود. روش شناسی: در این پژوهش شاخص های سازمان فضایی شهر مشهد بر اساس تحلیل های همبستکی شناسایی شده و در گام بعد با استفاده مدل سازی معادلات ساختاری و مدل های رگرسیون به کشف روابط بین شاخص ها و تاثیر آن ها بر انتشار گازهای گلخانه ای پرداخته شده است. یافته ها: با بررسی و تحلیل شاخص سازمان فضایی شهر مشهد و مسافت سفر شاهد این هستیم که مرکزیت، شبکه ارتباطی (معابر)، تراکم تجاری و قلمرو با میزان انتشار گازهای گلخانه ای در ارتباط می باشند. از طرفی مناسبات فضایی نظیر مرکزیت، تراکم تجاری به میزان زیاد می تواند ساختار را تحت تاثیر قرار دهد. نتیجه گیری: عملکرد تک مرکزیتی شهر مشهد موجب تراکم کاربری تجاری در هسته شهر گردیده و جذب جمعیت با ایجاد پراکنده رویی در مناطق اطراف افزایش سطوح و سرانه معابر را ایجاد نموده است. شهرهایی با سطوح بالای معابر و مسیرهای سواره رو این رفتار استفاده از وسایل نقلیه را بیش از پیش در کلانشهر مشهد رقم زده است.

کلیدواژه ها:

سازمان فضایی ، گازهای گلخانه ای ، مدل سازی معادلات ساختاری ، مشهد