بررسی اثر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد دانه و برخی از صفات زراعی و فیزیولوژیکی در لاین های امیدبخش جو (.Hordeum vulgare L)
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی، دوره: 15، شماره: 46
- کد COI اختصاصی: JR_JCB-15-46_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 176
نویسندگان
Department of Agriculture and Plant Breeding, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran
Department of Agronomy and Plant Breeding, Karaj Branch, Islamic Azad University, Karaj, Iran
Seed and Breeding Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Karaj, Iran
چکیده
چکیده مبسوط مقدمه و هدف: تنش خشکی به عنوان یکی از اصلی ترین عوامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی شناخته شده است. ارزیابی تآثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه و سایر صفات زراعی و فیزیولوژیکی می تواند در شناسایی ارقام متحمل به خشکی مفید باشد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی اثر تنش خشکی آخر فصل بر برخی از خصوصیات زراعی و فیزیولوژیکی مجموعه ای از لاین های امیدبخش جو بود. مواد و روش ها: این تحقیق در ایستگاه تحقیقاتی بخش تحقیقات غلات واقع در موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ انجام شد. مواد گیاهی شامل ۱۷ لاین امیدبخش جو به همراه یک رقم تجاری (جلگه) بود که در قالب دو آزمایش جداگانه بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط عدم تنش و تنش آخر فصل مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب داده های آزمایشی نشان داد که از نظر کلیه صفات اندازه گیری شده به جز طول سنبله اصلی و تعداد دانه در سنبله بین شرایط عدم تنش و تنش خشکی اختلاف معنی داری وجود داشت. علاوه بر این تفاوت بین ژنوتیپ های بررسی شده نیز از نظر کلیه صفات به جز فلورسانس حداقل، حداکثر عملکرد فیتوشیمیایی PSII و ظرفیت فتوسنتزی معنی دار بود. اثر متقابل بین شرایط تنش و عدم تنش با لاین های مورد بررسی تنها برای صفات تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، دوره پر شدن دانه، طول سنبله اصلی و شاخص کلروفیل معنی دار بود. نتایج تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد پنج مولفه نخست ۸۴/۸۰ درصد از کل تغییرات فنوتیپی در شرایط تنش را توجیه کردند. با توجه به زاویه بین بردار صفات اندازه گیری شده مشخص شد صفات تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، طول ریشک، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، محتوای کلروفیل و تعداد دانه در سنبله دارای همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه ارتباط در شرایط تنش خشکی بودند. با در نظر گرفتن نتایج به دست آمده از این تحقیق مشخص شد ژنوتیپ های G۲، G۳، G۶، G۷، G۱۲ و G۱۸ به عنوان برترین لاین های از سایر لاین ها و رقم شاهد متمایز شدند. نتیجه گیری: در بین لاین های مورد بررسی G۷ به دلیل داشتن بیشترین عملکرد دانه و برتر بودن از نظر دیگر خصوصیات اندازه گیری شده می تواند به عنوان لاین کاندید برای بررسی های تکمیلی در آزمایش های چند محیطی مورد ارزیابی قرار گیرد تا در صورت دارا بودن سازگاری و پایداری عملکرد به عنوان لاین جدید معرفی شود.کلیدواژه ها
Barley, Grain yield, Photosynthesis capacity, Principal component analysis, Water deficit stress, تنش کم آبی, تجزیه به مولفه های اصلی, جو, ظرفیت فتوسنتزی, عملکرد دانهاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.