مفهوم تخیل ارسطویی از نظر حکمای اسلامی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: سیزدهمین همایش ملی متن پژوهی ادبی
  • کد COI اختصاصی: MATNPAGOOHI13_053
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 524
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نرگس صالحی

دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

از بحث های مورد توجه در ادبیات و هنرها، بحث تخیل و فرایند شکل گیری خیال در ذهن شاعر/ نویسنده و هنرمند و مخاطب است . از نخستین نظریه پردازان این موضوع ارسطو است . ارسطو تخیل را از دو جنبه بررسی می کند؛ یکی قوه خیال و دیگری تخیل است . او عقیده دارد تصاویر در قوه خیال شکل می گیرد و فرد با ترکیب و بررسی آن را تخیل می کند. این نظر ارسطو در میان فلاسفه و حکمای اسلامی بسیار مورد توجه قرار گرفت و هم منطقیون و هم حکمای اشراق به بحث درباره آن پرداختند. در پژوهش حاضر بحث تخیل و چیستی نظر ارسطو از نگاه فلاسفه مشاء مورد بررسی قرار گرفته است و سیر تطور این مفهوم در نزد فلاسفه مشاء بررسی شده است . آنچه حاصل شد آن است که فلاسفه مشاء نظریه تخیل ارسطویی را در تعریف و چیستی شعر می دانند و اساسا آن را یکی از ملزومات شعری به شمار می آورند. فلاسفه مشایی از فارابی و ابن سینا تا خواجه نصیرالدین طوسی همگی سعی داشتند تا خوانشی منطبق با نظر ارسطو کنند؛ از این رو برخی از آنها تا حدودی در این امر موفق شدهاند و برخی نیز با وجود مشابهات و نزدیکی زیاد به نظر ارسطو، اما چندان با آراء کلی او مطابقت نداشته اند.

کلیدواژه ها

تخیل ، خیال انگیزی ، ارسطو، فلاسفه مشاء .

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.