شناسایی والد مادری مناسب در تهیه ارقام مقاوم به بیماریهای مهم خاکزاد چغندرقند

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: دوفصلنامه چغندرقند، دوره: 36، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_JRSB-36-1_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 70
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سیدباقر محمودی

دانشیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

پیمان نوروزی

دانشیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

سمر خیامیم

استادیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

محسن بذرافشان

استادیار بخش تحقیقات چغندرقند مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران.

حامد منصوری

استادیار بخش تحقیقات چغندرقند مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران.

مسعود احمدی

دانشیار بخش تحقیقات چغندرقند- مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، مشهد، ایران

سعید صادق زاده حمایتی

دانشیارموسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

محسن آقایی زاده

استادیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.

چکیده

به منظور بررسی نقش والد مادری در تهیه ارقام مقاوم به بیماریهای ریزومانیا، پوسیدگی ریشه و نماتد سیستی، تعداد ۱۲ سینگل کراس مقاوم به ریزومانیا، سه سینگل کراس نرمال و محصولی و دو لاین نرعقیم محصولی با دو گرده افشان تلاقی و هیبریدهای متناظر آنها تهیه شد. یکی از والدهای گرده افشان مقاوم به ریزومانیا-نماتد سیستی  (SB۲۶-S۱-۳)و دیگری مقاوم به ریزومانیا-پوسیدگی ریشه (۳۳۳۴۵) بود. درصد حضور ژن مقاومت به ریزومانیا و نماتد سیستی در والدین و هیبریدها تعیین شد. هیبریدها در قالب دو آزمایش ۲۰ رقمی (هیبریدهای مقاوم به ریزومانیا-نماتد سیستی) و ۱۶ رقمی (هیبریدهای مقاوم به ریزومانیا-پوسیدگی ریشه) در پنج منطقه شیراز، مشهد، تربت جام، قزوین و همدان مورد مقایسه محصولی قرار گرفتند. در آزمایش ۲۰ رقمی، هیبرید (۲۰۱-۲۵*۳۰۱-۲۸)*SB۲۶-S۱-۳ با ۳۵ درصد حضور ژن مقاومت به نماتد سیستی و ۱۰۰ درصد حضور ژن مقاومت به ریزومانیا و تولید ۶.۵۳ تن شکر سفید در هکتار (معادل ۱۴۹ درصد رقم آریا) به عنوان هیبرید برتر این آزمایش شناخته شد. در این آزمایش ارقام شاهد خارجی توکان و ساکارا به ترتیب ۵.۸۸ و ۸.۰۸ تن شکر سفید در هکتار تولید کردند. در آزمایش ۱۶ رقمی، هیبرید (۲۰۱-۲۵*۳۰۱-۲۸)*۳۳۳۴۵-۹۳ با ۱۳۲ درصد رقم شاهد اکباتان ( ۴.۷۲ تن شکر سفید در هکتار) به عنوان بهترین هیبرید این آزمایش بود. این هیبرید طی فصل رشد ده درصد بوته های خود را در اثر بوته میری از دست داد. در این شرایط ارقام اکباتان، بومرنگ، پریمیر، نودرو و شریف به ترتیب ۱۲، ۷، ۱۲، ۴ و ۲۸ درصد بوته های خود را در اثر پوسیدگی ریشه طی فصل رشد در مزرعه از دست دادند. این هیبرید با تولید ۶.۲۳ تن شکر سفید در هکتار از ارقام خارجی نودورو (۵.۵۵ تن شکر سفید در هکتار)، بومرنگ (۵.۵۲ تن شکر سفید در هکتار) و پریمیر (۳.۹۷ تن شکر سفید در هکتار) برتر بود. سینگل کراس (۲۰۱-۲۵*۳۰۱-۲۸) با ۹۰ درصد حضور ژن Rz۱، غلظت ویروس BNYVV درحد شاهد مقاوم رقم تجارتی بریجیتا و بیشترین عملکرد شکر در تلاقی با هر دو گرده افشان فوق، به عنوان والد مادری برتر برای تهیه هیبریدهای جدید معرفی می شود.

کلیدواژه ها

ترکیب پذیری, پوسیدگی ریشه, ریزومانیا, نماتد سیستی چغندرقند

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.