کاربرد الگوریتم های بهینه سازی مبتنی بر یادگیری و آموزش در بهره برداری از مخزن سد علویان با لحاظ حق آبه زیست محیطی

  • سال انتشار: 1402
  • محل انتشار: فصلنامه دانش آب و خاک، دوره: 33، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_WASO-33-3_012
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 200
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

هاجر فیضی

دکترای مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

رضا دشتی

کارشناسی ارشد مهندسی و مدیریت منابع آب، دانشکده عمران، دانشگاه تبریز

محمدتقی ستاری

دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز

وحید نورانی

استاد گروه مهندسی منابع آب، دانشکده عمران، دانشگاه تبریز

چکیده

چکیدهیکی از چالش­های مهم در مدیریت منابع آب، بهینه سازی بهره برداری از مخازن سدهاست. در این تحقیق عملکرد الگوریتم مبتنی بر یادگیری و آموزش در مقایسه با الگوریتم­های جستجوی هارمونی اصلاح شده و مجموعه ذرات به منظور بهره برداری بهینه از مخزن سد علویان، واقع بر روی رودخانه صوفی چای موردبررسی قرار گرفت. جریان زیست محیطی رودخانه صوفی چای با دو روش هیدرولوژیک تنانت (سناریوی اول) و تحلیل منحنی تداوم جریان (سناریوی دوم) برآورد شد. سپس، مدل بهینه سازی در قالب دو سناریو و با در نظر گرفتن تامین کامل حداقل جریان زیست محیطی، شرب، صنعت و به حداقل رساندن شدت کمبودهای کشاورزی نوشته شد. جهت بررسی عملکرد الگوریتم های موردبررسی در بهره برداری بهینه از مخزن، از شاخص های عملکرد مخزن شامل قابلیت اعتماد، آسیب پذیری و شاخص پایداری مخزن استفاده گردید. نتایج به دست آمده حاکی از عملکرد مناسب الگوریتم یادگیری و آموزش نسبت به روش های موردبررسی برای هر دو سناریو بود. به طوری که در الگوریتم مبتنی بر یادگیری و آموزش، مقادیر تابع هدف برای سناریوی اول و دوم به ترتیب برابر ۴۳/۲ و ۵۴/۷ حاصل شد. درحالی که در الگوریتم جستجوی هارمونی اصلاح شده مقادیر تابع هدف برای سناریوی اول و دوم به ترتیب برابر ۸۱/۲ و ۸ و برای الگوریتم مجموعه ذرات به ترتیب ۳۴/۳ و ۴۵/۸ به دست آمد. به طورکلی نتایج به دست آمده حاکی از قابلیت بالای الگوریتم مبتنی بر یادگیری و آموزش در محاسبه مقادیر بهینه آب رهاشده از مخزن سد علویان با لحاظ حق­آبه زیست­محیطی بود.

کلیدواژه ها

الگوریتم اصلاح شده جستجوی هارمونی, الگوریتم مبتنی بر آموزش و یادگیری, بهره برداری بهینه از مخزن, حق آبه زیست محیطی, سد علویان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.