بهاره زنیان - پژوهشگر دکتری معماری ، گروه معماری ، دانشکده فنی مهندسی ، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران.
زهیر متکی - استادیار، گروه سوانح و بازسازی ، دانشکده معماری و شهرسازی ، دانشگاه شهیدبهشتی ، تهران، ایران.
مهناز محمودی زرندی - دانشیار،گروه معماری ، دانشکده فنی مهندسی ، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران.

رخداد سوانح در کشور، ضرورت توسعه دانش نظری و مهارت عملی در حوزه بازسازی پس از سانحه را بیش از پیش بر همگان مشخص نم بازسازی دانشگاه شهید بهشتی در شهر »آق قلا« پس از وقوع سانحه سیل است . شناخت علل ، چگونگی وقوع و نحوه اثر گذاری سیل بر شهر آق قلا، شناخت آسیب پذیری شهر و محلات آن در مواجهه با سیل و تمرین »فرآیند برنامه ریزی و طراحی « شهر آق قلا پس از رخداد سانحه سیل از مهمترین موضوعاتی است که این پژوهش درصدد فهم و پاسخگویی به آن بوده است .پژوهش حاضر، با توجه به ماهیت آن، در گروه پژوهش های توسعه ای - کاربردی طبقه بندی می شود. سامانه این پژوهش ، کیفی (طبیعت گرایی و تفسیری ) و به روش استقرایی است . راهبرد منتخب برای انجام پژوهش حاضر، راهبردآمیخته (ترکیبی ) و پیمایش میدانی است . »فرآیند برنامه ریزی و طراحی « مورد استفاده در این پژوهش ، »فرآیند جامع « است . گام های منطقی علیرغم تهیه و تصویب » طرح جامع شهر آق قلا« پیش از وقوع سیل ، بخشی از خسارات شهر به سبب عدم آمادگی مسوولان و نداشتن برنامه ای مدون به منظور مقابله و پاسخ به سوانح ، پدید آمد. فقدان مطالعات حوزه سوانح در گزارشات طرح جامع مصوب شهر، سبب گردید تا پیشنهاد »تغییر نگرش به موضوع سوانح در تدوین برنامه ها و اسناد فرادست شهرستان آق قلا« به عنوان مهمترین پیشنهاد این نوشتار، معرفی گردد. لزوم بازنگری در اسناد فرادست شهر آق قلا با هدف کاهش آسیب پذیری و افزایش تاب آوری در ابعاد چهارگانه کالبدی ، اجتماعی ، اقتصادی و زیست محیطی و تدوین برنامه های مرتبط با مدیریت سوانح در مراحل اضطرار، اسکان موقت و بازسازی ، نیز از مهمترین اقدامات پیش روی مدیران شهری است که باید در اولویت قرارگیرد.

فرآیند برنامه ریزی و طراحی ، بازسازی پس از سانحه ، تاب آوری ، سیل ، آق قلا.