ارزیابی کارایی مدل های دو متغیره در تعیین حساسیت پذیری فرونشست آبخوان دشت کاشان

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه جغرافیا و مخاطرات محیطی، دوره: 11، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_GEH-11-4_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 130
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نرگس سقازاده

دانش آموخته دکتری علوم و مهندسی آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

هدی قاسمیه

دانشیار گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

ابراهیم امیدوار

دانشیار گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران.

یاسر مقصودی

دانشیار گروه فتوگرامتری و سنجش ازدور، دانشکده مهندسی نقشه برداری، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران

چکیده

فرونشست زمین یکی از مهم­ترین مشکلات ­محیط­زیستی است که بر کشاورزی و زیرساخت­های شهری تاثیر می­گذارد. لذا به منظور برنامه­ریزی برای کاهش خطرات ناشی از فرونشست، شناسایی مناطق پرخطر و مستعد وقوع این پدیده در دشت­های مختلف ایران ضروری است. هدف اصلی این تحقیق، حساسیت­پذیری فرونشست زمین در آبخوان کاشان با استفاده از روش­های دمپستر- شفر، وزن­دهی شواهد، آنتروپی شانون و نسبت فراوانی است. برای انجام این تحقیق از ۱۴ عامل موثر بر وقوع فرونشست شامل ارتفاع، شیب، جهت شیب، انحنای سطح، فاصله از آبراهه، فاصله از گسل، فاصله از جاده، لیتولوژی، کاربری اراضی، انحنای طولی و عرضی، تغییرات سطح ایستابی، فاصله از معدن و تراکم چاه در سطح آبخوان استفاده شد. آنگاه پس از تعیین ۱۰۸ موقعیت فرونشست و نیز ۱۰۸ موقعیت عدم فرونشست در سطح آبخوان، این نقاط به صورت تصادفی و به نسبت ۳۰ و ۷۰ درصد به­ترتیب به عنوان داده­های اعتبارسنجی و داده­های آزمون طبقه­بندی شدند و برای ارزیابی هرکدام از مدل­ها از منحنی تشخیص عملکرد نسبی (ROC) استفاده شد. نتایج نشان داد که از بین روش­های مورداستفاده بر اساس منحنی ROC و میزان AUC، روش نسبت فراوانی (آموزش: ۸۴/۰ و اعتبارسنجی: ۸۹/۰) بهترین عملکرد را داشته است و به عنوان بهترین روش پیش­بینی مناطق دارای حساسیت فرونشست در منطقه مطالعاتی معرفی می­شود. روش­های آنتروپی شانون، دمپستر- شفر و وزن­دهی شواهد نیز به­ترتیب در رتبه­های بعدی قرار گرفتند. نتایج این تحقیق برای کاهش خسارات ناشی از وقوع فرونشست زمین و تعیین مناطق بالقوه فرونشست، قابل استفاده برای مدیران استانی خواهد بود.

کلیدواژه ها

آب زیرزمینی, دشت کاشان, روش های دومتغیره, فرونشست, یادگیری ماشینی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.