نقد و تحلیل خویشکاری های موش و گربه شیخ بهایی (براساس نظریه ولادیمیر پراپ)
- سال انتشار: 1403
- محل انتشار: فصلنامه متن پژوهی ادبی، دوره: 28، شماره: 99
- کد COI اختصاصی: JR_LTR-28-99_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 120
نویسندگان
دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
چکیده
ولادیمیر پراپ، فولکلورشناس روسی در نظریه ابداعی خود به بررسی ریختشناسانه قصههای پریان روسی پرداخت. او با توجه به طبقهبندی داستانها که بیشتر براساس محتوا و درونمایه آن ها بود، ردهبندی خود را روی فرم و ساختار این داستانها بنا نهاد. وی نخستینگام در تحقق فرضیه خویش را شناخت و تعیین عناصر ثابت و متغیر قصهها دانست. این مقاله به بررسی و تحلیل ریختشناسانه داستان موش و گربه شیخ بهایی میپردازد که از قصههای تو در تو و چندین لایه تشکیل شده است؛ به طوری که این داستان در مجموع، مرکب از ۳۴ داستان فرعی است. این پژوهش بر اساس شیوه پژوهشهای اسنادی و توصیفی کتابخانهای و مبتنی بر روش تحلیل محتوا و هرمنوتیک صورت گرفته و سعی شده است بر مبنای اصول ریختشناسی ولادیمیر پراپ به تحلیل خویشکاری و تعیین بسامد و مقایسه تطبیقی آنها پرداخته شود. نتیجه، بیانگر این است که در میان این داستانها روابط بینامتنی محکمی وجود دارد. از سی و پنج حکایت این اثر، علاوه بر ۳۱ خویشکاری پراپ، هفت خویشکاری در این مقاله برای اولین بار مورد بحث قرار گرفته است که عبارتند از: خویشکاریهای «فرار»، «شایعهپراکنی»، «التزام کردن»، «تهدید کردن»، «مخفی شدن»، «شرطبندی» و «طرد».کلیدواژه ها
شیخ بهایی, داستان موش و گربه, ریخت شناسی, خویشکاری, ولادیمیر پراپاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.