تحلیل و بررسی چگونگی مجزی بودن تادیه زکات در فرض اجبار حاکم اسلامی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه فقه و اصول، دوره: 54، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_FIQH-54-2_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 136
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد رضا کیخا

دانشیار دانشگاه سیستان و بلوچستان

حمید موذنی

دانش آموخته دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانش آموخته سطح ۴ و مدرس سطوح عالی حوزه علمیه قم

چکیده

زکات از واجبات عبادی است که طبق دیدگاه مشهور مجزی بودن آن، مشروط به نیت خالص و قصد قربت است. در این میان، گاه بر حاکم شرع واجب است مکلف را مجبور به پرداخت زکات کند. در چنین فرضی، چگونگی امکان تحقق قصد قربت و نیز مجزی بودن تادیه زکات، محل بحث است. تحقیق درباره امکان اجبار مکلف به پرداخت ومجزی بودن این پرداخت از سوی وی، در گرو تحقیق درباره حقیقت و ماهیت زکات و نیز بررسی مستندات شرطیت نیت در آن است.طبق یافته های این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام گرفته است، زکات از حقیقتی معاملی- عبادی برخوردار است و اشتراط تحصیل قصد قربت در آن، از باب تعدد مطلوب است و مطلوبیت قصد قربت، در فرض امکان تحقق آن از سوی مکلف منحصر است. بنابراین در فرض امکان نداشتن تحصیل قصد قربت، زکات همچنان بر اصل مطلوبیت خود باقی است و باتوجه به اینکه این فریضه الهی مشتمل بر حکمی وضعی و تکلیفی است، تادیه زکات از سوی مودی مجبور، مجزی است و صرفا به عصیان امر تکلیفی می انجامد.

کلیدواژه ها

زکات, نیت, قصد قربت در زکات, عبادی بودن زکات, اجبار بر زکات

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.