مهدی جوکار - کارشناس معماری حوزه معاونت فنی و عمرانی شهرداری شیراز و کارشناس مهندسی معماری، شیراز، ایران
امیر بنی طرفی - کارشناس معماری کمیسیون معماری حوزه معاونت شهرسازی و معماری شهرداری شیراز و کارشناس مهندسی معماری، شیراز، ایران
سیدرسول جعفری فرد - کارشناس معماری کمیسیون معماری حوزه معاونت شهرسازی و معماری شهرداری شیراز و کارشناس مهندسی معماری، شیراز، ایران

توانخواهان و معلولین جسمی بخش مهمی از جامعه به شمار می آیند مناسب سازی فضاهای شهری برای معلولین جسمی از جمله رویکردهای عدالت محور در برنامه ریزی و مدیریت شهری معاصر محسوب می شود. حقوق معلولان در حوزه مدیریت شهری یکی از بارزترین نیازهای یک جامعه است و چنانچه در حوزه شهرسازی به آن توجه نشود به گوشه نشینی هر چه بیشتر این قشر دامن می زند. ت. بر اساس آمار، امروزه ۱۰ تا ۱۲ درصد از جمعیت کشور را معلولان و کم توانان جسمی تشکیل می دهند و باید پذیرفت و معلولیت به عنوان پدیده ای زیستی و اجتماعی واقعیتی است که تمام جوامع با آن مواجه هستند و برهمین اساس ارزیابی و مناسب سازی فضای عمومی برای معلولان و جانبازان یکی از ضروریات جوامع بوده، به ویژه جامعه ی ما که بعد از جنگ تحمیلی با تعداد زیادی از جانبازان مواجه می باشد. در این میان شهر توریستی شیراز باید شهری برای همه باشد و بر همین اساس تمام تلاش خود را در جهت دستیابی این قشر به فرصت های برابر و تقویت نگرش مثبت جامعه به توان این افراد به کار گرفته است. رفع عیوب و نواقص معابر، ایجاد رمپ های عبور و مرور، نصب تابلوهای ترافیکی مناسب، ایجاد خطوط در سنگفرش پیاده روهای شهری و… اقدامات لازمی است که در حوزه شهری شیراز باید تکمیل گردد. نتایج این پژوهش نشان داد که مهم ترین عوامل در مدیریت شهری و فناوری و دانش روز جهت معلولان توسط مدل AHP که عدم توجه به آنها موجب افزایش هزینه های نهان و آشکار خواهد شد فاکتورهای مرتبط به هزینه های جاری می باشد. این در حالی است که کمترین امتیاز از آن فاکتورهای مرتبط با مسائل اداری و سیاسی شده است. ذکر این مهم که در کشور ما مسائل بروکراسی اداری و به خصوص تصمیمات سیاسی بر هزینه تمام شده پروژه ها تاثیرگذار است جای افسوس و تامل دارد، هرچند اگر دارای تاثیری کمی باشد! همچنین در مورد زیرمعیارها نیز، به ترتیب عدم تامین بودجه مقرر در بسترسازی مناسب شهری برای معلولان، نظارت ضعیف در اجرای پروژه های توانخواهی در سط شهر شیراز، تخصیص ناکافی نیروی انسانی برای فعالیت ها، ضعف دستگاه اجرا، ناتوانی مالی پیمانکاران و عدم درک اهمیت بسترسازی مناسب شهری برای معلولان دارای شش رتبه اول برتر می باشند که عدم توجه به آنها موجب افزایش چشمگیر معضلات و مشکلات معلولان محترم شیرازی شده است. باید توجه داشت هر چند این مهم در سطح شیراز و نتایج این پژوهش به صورت موردی بدست آمده است اما مقایسه و تامیم آن به به سایر شهرهای دیگر و انجام تحقیقات در چهارچوب مشابه، زوایای پنهان بیشتری را که عدم توجه به آن موجب کاهش مشکلات توانخوهان خواهد شد آشکار خواهد ساخت. باشد که نتایج این پژوهش در راستای اعتلای مدیریت شهری جهت معلولان مورد عنایت قرار گیرد.

کلمات کلیدی: تجهیز فضاهای عمومی، معابر شهری، مدیریت شهری شیراز، مقتضیات شهروندان، معلولان، شهرداری.