محمد قاسم زاده گنجه ای - استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.
سعید خاوری خراسانی - ستادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.
سید فاضل فاضلی کاخکی - استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران.

بهبود ساختارهای فیزیکی و تحریک ریز موجودات خاک از طریق اضافه کردن کودهای آلی منجر به تسهیل در آزادسازی عناصر غذایی و افزایش رشد گیاهان شده است. به منظور بررسی تاثیر کودهای آلی (کمپوست، گاوی و مرغی) و اوره بر برخی صفات مورفولوژیکی و اجزای عملکرد علوفه گیاه ذرت آزمایشی در سال زراعی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ در ایستگاه طرق مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی در قالب طرح کرت­های خرده شده بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. کرت­های اصلی شامل: کود آلی کمپوست زباله شهری (۱۶ و ۳۲ تن در هکتار)، گاوی (۲۴ و ۴۸ تن در هکتار) و مرغی (۹/۵ و ۱۹ تن در هکتار)، کود شیمیایی اوره به میزان ۲۲۵ و ۴۵۰ کیلوگرم در هکتار و عدم مصرف کود (شاهد) و کرت فرعی دو رقم ذرت سینگل کراس KSC۷۰۴ و KSC۲۶۰ بود. نتایج نشان داد که استفاده از کودهای آلی به طور معنی­داری (p≤۰.۰۱, p≤۰.۰۵) صفات قطر بلال، طول بلال، عملکرد علوفه خشک و علوفه تر را افزایش داد. بیشترین ارتفاع بوته (۲۸۵ سانتی متر) از تاثیر ۲۴ تن کود گاوی در رقم KSC۷۰۴ حاصل شد، همچنین حداکثر عملکرد علوفه تر و خشک به ترتیب ۷۵ و ۳۰/۵ تن در هکتار و بیشترین طول بلال (۲۳/۱ سانتی متر) از تاثیر تیمار مصرف ۳۲ تن کمپوست در هکتار از رقم KSC۷۰۴ به دست آمد. کمترین مقدار عملکرد ماده خشک در رقم KSC۲۶۰ و استفاده از سطوح مختلف کود اوره و شاهد مشاهده شد. در مجموع کاربرد کودهای آلی (کمپوست، مرغی و گاوی) در رقم KSC۷۰۴ نسبت به رقم KSC۲۶۰ در صفات مورد بررسی نتایج بهتری را نشان داد. همبستگی مثبت و معنی­داری بین علوفه خشک با ارتفاع (**۵۴/۰r=)، طول بلال (**۵۷/۰r=) و قطر ساقه (**۷۱/۰r=) وجود داشت. به طورکلی، مصرف حداکثر ۳۲ تن کمپوست در هکتار در رقم تجاری ۷۰۴ برتری معنی داری نسبت به سایر تیمارهای کود آلی و شیمیایی دارد.

ارتفاع بوته, علوفه خشک, طول بلال, کود آلی, کود شیمیایی