عباس قربانی - دانشجوی دکتری، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
امین فرنیا - استادیار، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
مجتبی جعفرزاده - استادیار، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
شهرام نخجوان - استادیار، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران

تنش خشکی و نیتروژن از مهمترین عوامل تعیین کننده عملکرد و اجزای عملکرد گندم میباشد که مطالعه بر روی این عوامل در جهت افزایش عملکرد گندم ضروری میباشد. از این رو این تحقیق به منظور بررسی اثر تنش خشکی و نوع و مقدار کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی گندم نان در سال ۱۳۹۶-۹۷ در دو منطقه معتدل از استان لرستان انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل تنش خشکی (در سه سطح شاهد، آبیاری تا مرحله ظهور گلآذین و آبیاری تا مرحله شیری-خمیری دانه) در کرتهای اصلی و نیز فاکتورهای نوع کود نیتروژن (شامل کودهای اوره و نیترات آمونیوم) و مقدار کود نیتروژن (در سه سطح نرمال براساس آزمون خاک، ۵۰ درصد بالاتر و ۵۰ درصد کمتر از نرمال) به صورت فاکتوریل در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد تنش خشکی و کود نیتروژن دارای اثر معنیدار بر خصوصیات مورفولوژیکی و اجزای عملکرد گندم بودند به طوری که بالاترین میزان ارتفاع بوته در فاکتور شاهد به میزان ۳/۹۰ سانتیمتر حاصل گردید و وقوع تنش خشکی منجر به کاهش ارتفاع بوته شد. کاربرد نیترات آمونیوم سبب شد که میزان طول میانگره بالاتر (۰۳/۲۸ سانتیمتر) از فاکتور کاربرد اوره (۷۴/۲۵ سانتیمتر) باشد. کاربرد ۵۰ درصد کود نیتروژن بیشتر از مقدار نرمال سبب شد که بالاترین میزان وزن برگ پرچم به میزان ۱۲/۱ گرم در سطح فاکتور بدون تنش خشکی حاصل گردد. همچنین نتایج نشان داد کاربرد کود نیترات آمونیوم در سطح فاکتور آبیاری کامل سبب شد که بالاترین میزان شاخص سطح برگ به میزان ۸/۴ حاصل گردد و وقوع تنش خشکی منجر به کاهش شاخ

تنش خشکی, مقدار, نوع کود نیتروژن, گندم