منوچهر نظری - کارشناس ارشد عمران، کارشناس فنی، اداره کل نوسازی مدارس استان آذربایجان شرقی
حامد باصر - دکتری عمران، کارشناس برنامه ریزی و اعتبارات، اداره کل نوسازی مدارس استان آذربایجان شرقی

یکی از مسائل بسیار مهم در مدیریت پروژه های عمرانی، مدیریت هزینه ی پروژه میباشد. امروزه مسئله ی مدیریت هزینه جامع و صحیح پروژه شامل برنامه ریزی منابع، برآورد هزینه ها، بودجه بندی و کنترل هزینه به یکی از دغدغه های اصلی متولیان و دست اندرکاران پروژه ها تبدیل گردیده است که پروژه های ساخت و ساز را نیز شامل میشود. یکی از مشکلات رایج در صنعت ساخت، افزایش هزینه ها است. افزایش هزینه وقتی رخ میدهد که هزینه نهایی پروژه بیش از برآورد اصلی یا بودجه باشد. هدف این تحقیق شناسایی و اولویت بندی عوامل کلیدی تاثیرگذار بر هزینه های دوره ساخت در پروژه های ساختمانی جهت جلوگیری از افزایش هزینه آنها است. برای این امر ۵۱ عامل در ۴ گروه اصلی با استفاده از پیشینه تحقیق و نظر خبرگان صنعت ساخت شناسایی گردید و سپس با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی این عامل ها مورد تائید قرار گرفت. جهت تعیین رتبه و اهمیت هر یک از عوامل کلیدی موثر بر هزینه، از روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده گردید. نتایج بدست آمده از پیاده سازی روش پیشنهاد شده در این پژوهش در محیط spss حاکی از این واقعیت است که عوامل برتر از نظر تاثیرگزاری بر هزینه پروژه های ساختمانی میان ۵۱ عامل شامل وجود مدیر طرح یا عامل چهارم، نقش شرایط عمومی پیمان و چگونگی تخصیص ریسک بین پیمانکار و مشاور و کارفرما، میزان تاثیر ادعاها و درخواست های پیمانکار Claim، میزان تاثیر دوباره کاری ها، ثبت، مستندسازی و تحلیل هزینه کارهای اشتباه انجام شده در گذشته، استفاده از روشهای نوین ساخت، نقش تحریم و شرایط سیاسی حاکم بر کشور، شرایط آب و هوایی، کیفیت سیستم آموزشی در کشور که منجر به تولید نیروی انسانی می گردد، تامین و یا عدم تامین بموقع منابع اولیه، میزان تاثیر هزینه ها و حوادث بوجود آمده ناشی از عدم رعایت مسائل ایمنی و بهداشتی، تاثیر چگونگی طراحی نقشه ها و جزئیات می باشند.

پروژه های عمرانی، مدیریت هزینه، ساخت و ساز، تحلیل سلسله مراتبی، SPSS