بررسی و تحلیل کارکردهای اخلاقی تمثیل در اسرارنامه عطار نیشابوری
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: مجله تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی، دوره: 10، شماره: 37
- کد COI اختصاصی: JR_PLLJ-10-37_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 99
نویسندگان
استاد زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران
چکیده
تمثیل یکی از شگردهای ادبی موثر در بازگویی و تشریح عمدهترین مسائل اخلاقی و تعلیمی است؛ زیرا با سادهکردن موضوعات پیچیده، قدرت درک و تحلیل مخاطب عامی افزایش مییابد. از آنجا که هدف اصلی شاعران اخلاقگرا از سرودن شعر، افزایش سطح معرفت و جهانبینی مردم است، از ابزارهایی چون تمثیل برای پیشبرد و تحقق اهداف تعلیمی مورد نظر خود استفاده میکنند. عطار نیشابوری در اسرارنامه، با تکیه بر این بخش از قابلیتهای تمثیل، به تبیین و تشریح مسائل گوناگون اخلاقی، دینی و عرفانی پرداخته است. به این اعتبار، در مقاله حاضر، با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی، کارکردهای اخلاقی تمثیل بررسی شده است. به نظر میرسد شاعر از رهگذر بهرهمندی از شگرد مذکور به توضیح موضوعاتی چون: «دنیاستیزی؛ فنا شدن از خود انسانی؛ نفسستیزی؛ توجه به عشقورزی الهی و معنوی؛ پرهیر از آزمندی و مالدوستی؛ دوریگزینی از غفلتورزی؛ نکوهش ظاهرپرستی؛ بیاعتباری عمر آدمی و تناسب میان ظرفیتهای انسانی و هدف برگزیده» پرداخته است. شاعر برای جلوگیری از اختلال در فرآیند درک مخاطبان عام خود، از تمثیلهای عمدتا ساده و زودیاب استفاده کرده است. این تمثیلها در عینیتبخشی به عمدهترین مسائل اخلاقی که غالبا انتزاعی و نامحسوس هستند، اثرگذار بوده است.کلیدواژه ها
عطار نیشابوری, اسرارنامه, تمثیل, آموزه های اخلاقیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.