تحلیل ظرفیتی فرم شهر با تاکید بر الگوی شهر فشرده (مطالعه موردی: شهر گرگان)

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: دوفصلنامه جغرافیای اجتماعی شهری، دوره: 3، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_KJUSG-3-2_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 101
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مصطفی شاهینی فر

استادیار گروه جغرافیای دانشگاه پیام نور

مهدی خداداد

کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه گلستان، گلستان، ایران

مریم بیرانوندزاده

پژوهشگر جهاد دانشگاهی لرستان، لرستان، ایران

نوبخت سبحانی

دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه جغرافیا، تهران، ایران

چکیده

یکی از پارادایم­ هایی که در دهه­های پایانی قرن بیستم به منظور توسعه ظرفیتی شهر شکل گرفته، الگوی شهر فشرده است. در این الگو حالت­های پایدار برای حمل و نقل، کاربری ترکیبی، همبستگی اجتماعی و توسعه فرهنگی کارایی خاصی پیدا نموده و سبب ایجاد فضاهایی با تعامل اجتماعی بالا، مصرف انرژی کم­تر و درجه بالای دسترسی برای شهروندان می­شود. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل ظرفیتی فرم شهر با تاکید بر الگوی شهر فشرده در شهر گرگان می­باشد که از روش توصیفی– تحلیلی و پیمایش میدانی استفاده شده­است. در این پژوهش، شهر گرگان به چهار منطقه شهری جهت سنجش پتانسیل هر منطقه برای اجرای الگوی شهر فشرده تقسیم شده­است؛ همچنین، از هشت شاخص تراکم جمعیتی، زمین­های بایر و خالی، تراکم ساختمانی و دانه­بندی قطعات، نظام دسترسی­ها، اختلاط کاربری­ها، دسترسی به زیرساخت­های شهری، دسترسی به حمل و نقل شهری و دسترسی به مسیرهای پیاده­رو استفاده شده­است. یافته­های به­دست آمده از تحلیل فضایی- مکانی با استفاده از نرم­افزار ArcGIS و روش­های تصمیم­گیری چند معیاره MADM  و مدل SAR، منطقه چهار با ضریب          ۴۱/۶ Vat= دارای بیشترین پتانسیل و منطقه ۱ با ۷/۱۲ Vat= دارای کمترین پتانسیل جهت پیاده­سازی الگوی رشد فشرده شهری است. بررسی کالبدی فضایی شهر گرگان نشان می­دهد که این شهر در برخی مناطق دارای پراکندگی در فرم و ساختار خود است. منطقه چهار شهر گرگان با بیشترین اختلاط کاربری­ها، بیشترین دسترسی محله­ای، بیشترین زمین­های خالی جهت رشد هوشمند شهری و بیشترین دسترسی به حمل و نقل عمومی، زیرساخت­های شهری و مسیرهای پیاده­رو دارای بیشترین پتانسیل جهت رشد فشرده شهری است.

کلیدواژه ها

فرم کالبدی شهر, شهر فشرده, روش های تصمیم گیری چندمعیاره MADM, شهر گرگان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.