ارزیابی روشهای مختلف درونیابی دادههای بارندگی ماهانه و سالانه (مطالعهی موردی: استان خوزستان)
- سال انتشار: 1391
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های جغرافیای طبیعی، دوره: 44، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JPHGR-44-4_007
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 238
نویسندگان
دانشجوی دکترای هواشناسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
دانشجوی دکترای هواشناسی کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
استادیار پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
دانشجوی دکترای مهندسی منابع آب، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران
چکیده
نقشه های همبارش یک منطقه، پیش نیاز بسیاری از مطالعات هیدرولوژی و هواشناسی است. دقت نقشه های همبارش، به روش درون یابی داده های بارندگی وابسته است. با توجه به توپوگرافی پیچیدهی استان خوزستان و فقدان ایستگاه های هواشناسی مرتفع با آمار درازمدت در آن، تعیین روش مناسب درون یابی داده های بارندگی ماهانه و سالانه در این استان ضروری بهنظر می رسد. به این منظور، هفت روش درونیابی شامل کریجینگ عمومی، کوکریجینگ، کریجینگ با روند خارجی، رگرسیون کریجینگ، وزنی عکس فاصله، اسپلاین و گرادیان خطی سهبعدی با یکدیگر مقایسه شدند. در تحلیل واریوگرافی داده های بارندگی، پنج مدل نیمتغییرنما بر داده های بارندگی برازشداده شد. ارزیابی روش ها با استفاده از روش اعتبارسنجی حذفی انجام شد و انتخاب روش مناسب درون یابی براساس تحلیل رگرسیونی، محاسبهی ریشهی میانگین مربعات خطا و میانگین خطای اریب انجام گرفت. نتایج تحلیل واریوگرافی نشان داد مدل کروی، بهعنوان بهترین مدل نظری نیمتغییرنما است. همچنین دادههای بارندگی این منطقه در تمامی ماه ها، بهجز ماه های کم بارش دارای ساختار مکانی قوی بودند. تحلیل نتایج نشان داد که تمامی روش ها بهجز روش رگرسیون کریجینگ، در برآورد مقادیر زیاد بارندگی دچار خطای کمبرآوردی هستند. با مقایسه روش های درون یابی مورد بررسی، روش رگرسیون کریجینگ، بهعنوان مناسب ترین روش درون یابی داده های بارندگی ماهانه و سالانه تشخیص داده شد. همچنین با روش منتخب، نقشهی همبارش سالانهی استان ترسیم و از روی آن، میانگین بارندگی سالانهی منطقه ۳۹۱ میلیمتر بهدست آمد که این مقدار به اندازهی ۴۱ میلیمتر بیشتر از مقدار ارائه شده از سوی سازمان هواشناسی کشور است که دلیل آن، استفاده از ارتفاع، بهعنوان متغیر کمکی است که تا حدودی توانست مشکل کمبود ایستگاه های مرتفع در منطقه را رفع کند. بهعلاوه نتایج پژوهش نشان داد، روش هایی که از متغیر ارتفاع بهعنوان متغیر کمکی برای برآورد بارندگی استفاده می کنند، نسبت به روش های دیگر از دقت بالاتری برخوردارند.کلیدواژه ها
اسپلاین, بارندگی, خوزستان, رگرسیون کریجینگ, روش های درون یابیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.