واکاوی ادله فقهی در زمینه محرومیت بستگان مادری از ارث دیه
- سال انتشار: 1399
- محل انتشار: فصلنامه پژوهش های فقهی، دوره: 16، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JORR-16-2_001
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 72
نویسندگان
استادیار، گروه حقوق، دانشگاه زابل، ایران
دانشجوی دکتری، دانشکده حقوق، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده
آیا دیه از نظر قواعد ارث بری همانند سایر اموال بوده یا نظام متفاوتی بر آن حاکم است؟ راجع به این موضوع نظریات فقها مختلف هستند و تفاوت دیدگاه های مزبور، قانونگذار کیفری ایران را در دوره های مختلف قانون گذاری بعد از انقلاب تحت تاثیر قرار داده است. قانونگذار برای اولین بار در تبصره ماده ۴۵۲ قانون مجازات اسلامی ۱۳۹۲ آرای فقهایی را پذیرفت که در ظاهر همه بستگان مادری را از ارث دیه (برخلاف سایر اموال) محروم می داند. با این حال تفسیر مطلق و موسع تبصره مذکور با پاره ای از اشکال های فقهی و حقوقی مواجه است، زیرا از دیدگاه بعضی نظریات معتبر فقهی دیگر، محرومیت بستگان مادری، مستلزم همراهی آنها با بستگان پدری است. همچنین بر اساس آرای قوی دیگری، بستگان مادری در مواردی که دیه به صورت تبعی(بدل از قصاص) مورد حکم واقع می شود، از ارث دیه محروم نیستند که ظاهرا می توان این نظریه را به تبصره ماده ۵۵۱ قانون جدید مجازات اسلامی (در مورد مازاد دیه زن که از صندوق خسارات بدنی دولت دریافت شدنی است) نیز تعمیم داد. مساعی این نوشتار بررسی و نقد رویکردهای متنوع فقهی در مورد ارث دیه و روشن کردن مسیر واقعی تبصره ماده ۴۵۲ قانون مزبور با ارائه شیوه ای تحلیلی و انتقادی است.کلیدواژه ها
ارث, خویشان مادری, دیه, قصاصاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.