بهروز روستاخیز - گروه جامعه شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
محمدعثمان حسین بر - گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.
امان الله تمنده رو - گروه تاریخ و مردم شناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران.
موسی الرضا غربی - گروه علوم اجتماعی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران.

هدف: هدف پژوهش حاضر، ارزیابی تاثیرات و پیامدهای اجتماعی یک اقدام توسعه ­ای، در جنوب شرقی ایرانی است. این اقدام، ناظر به احداث یک معدن پلی­ متال در تفتان جنوبی است.روش و داده: به لحاظ روش ­شناختی این پژوهش را باید یک مطالعه تحلیلی- تبیینی و مبتنی­ بر نوعی رویکرد کیفی دانست. لذا از روش مطالعه میدانی و تکنیک­ هایی همچون مشاهده، مصاحبه و تحلیل ذی ­نفعان برای گردآوری داده ­ها، و تکنیک تحلیل مضمون برای تحلیل آن­ ها استفاده شده است.یافته ها: به زعم اکثر ذی­ نفعان درگیر، مواردی همچون هم ­سویی اقدام با طرح ­های توسعه پایدار منطقه ­ای؛ تعدیل بیکاری و ایجاد زمینه های اشتغال با ثبات؛ تحقق امنیت پایدار؛ مهاجرت معکوس؛ و البته انتفاع دیگر بخش ­های عمومی و خدمات ­رسان در منطقه، از جمله پیامدهای مثبت این طرح قلمداد می ­شود. در برابر، مواردی نظیر تغییر الگوهای سنتی معیشت؛ آسیب ­دیدن باغ ­ها یا مزارع و مساکن در حریم معدن؛ تهدید سلامتی بومیان محلی؛ از بین رفتن منظره طبیعی روستاها و تهدیدات زیست ­محیطی؛ و به­ ویژه تشدید تنش ­های محلی و بین­ گروهی، از جمله پیامدهایی است که خاصه بومیان محلی و نمایندگان آن­ ها احتمال می ­دهند در پی این اقدام، روی دهد. در این بین، باید تاکید داشت که ناشناختگی و ابهام جامعه محلی نسبت به این پروژه، از زمینه ­های اصلی تشدید نگرانی­ ها در سطح جامعه مذکور است.نتیجه گیری: احداث معدن، بیم و امیدهایی را موجب می شود. جهت مدیریت این بیم و امیدها، توجه به چهارچوب ها یا نظام ذهنی و معنایی بومیان ضروری است.نوآوری، کاربرد نتایج: مطالعه حاضر از معدود مطالعاتی است که در حوزه ارزیابی تاثیرات اجتماعی احداث معدن به زبان فارسی انجام شده است و امید می رود که سرآغازی برای پژوهش های بیش تر در این حوزه باشد.

ارزیابی تاثیرات اجتماعی, توسعه پایدار, جامعه محلی, معدن پلی متال, شهرستان تفتان