عبدالرسول کشفی - دانشیار دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران

از منظر بسیاری از فیلسوفان دین و متکلمان مهمترین مبنای نظری باور به حیات بعد از مرگ، نظریه دوگانه-انگاری نفس و بدن است. امروزه فیزیکالیسم مهمترین چالش در برابر این نظریه است. فیزیکالیسم نظریه ای است که نفس و حالات نفسانی را یا غیر واقعی و توهم محض می داند (فیزیکالیسم حذف گرا) و یا آنها را به امور صرفا مادی فرو می کاهد (فیزیکالیسم فروکاهش گرا). نظریه "این همانی ذهن و مغز" یکی از شاخه های فیزیکالیسم فروکاهش گرا است. بر مبنای این نظریه نفس و حالات نفسانی چیزی جز فرایندهای مغزی و عصب شناختی نیستند، و از این رو، مرگ جسم به معنای نابودی نفس و حالات نفسانی نیز هست. در این مقاله، ضمن معرفی نظریه این همانی ذهن و مغز و بیان مبانی آن (اصل بسته بودن و اصل امساک)، نشان داده ایم که اصل بسته بودن، اولا قابل اثبات نیست و ثانیا با فرض صحت، به تنهایی در اثبات این همانی ناتوان است و اصل امساک به جهت تعارض با اصل لایبنیتز قابل به کارگیری در مورد نزاع نیست.

این همانی, این همانی ذهن و مغز, حیات بعد از مرگ, فیزیکالیسم, فیزیکالیسم فروکاهش گرا.