زهرا امیدی - گروه ایمونولوژی، دانشکده پزشکی شاهد، تهران، ایران
محمدرضا واعظ مهدوی - گروه فیزیولوژی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
محمد وجگانی - گروه ایمونولوژی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، تهران، ایران
طوبی غضنفری - مرکز تحقیقات تنظیم پاسخ های ایمنی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
نیره عسکری - گروه فیزیولوژی، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
مرضیه اقتداردوست - مرکز تحقیقات تنظیم پاسخ های ایمنی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

مقدمه و هدف: استرس های اجتماعی با تاثیر بر سیستم­ ایمنی و ویژگی­های فیزیولوژیک اندام ها، طیف وسیعی از اختلالات و نیز نارسایی­های سایکوپاتولوژیکال از جمله افسردگی و اضطراب را به دنبال می­آورند. هورمون اکسی­توسین که در سیستم عصبی مرکزی و برخی بافت ها تولید می شود، در کاهش اضطراب و افسردگی ناشی از استرس نقش دارد. همچنین استرس های اجتماعی بر لنفوسیت های کشنده طبیعی سیستم ایمنی ذاتی که نقش مهمی در دفاع در برابر تومورها و عفونت­های ویروسی دارند؛ اثر می گذارند. هدف از این مطالعه بررسی اثر استرس بی­ثباتی و اکسی­توسین برون زاد بر تعداد سلول های کشنده طبیعی در رت های مواجهه یافته با این استرس است.   مواد و روش­ها: رت­های WISTAR به مدت ۲۱ روز در تماس با استرس بی ثباتی بودند به طوری که هم خانه آن­ها هر سه روز یک­بار عوض می شد و از روز ۱۱ ام یک گروه از رت ها ۲۰ میکرولیتر و گروه دیگر ۴۰ میکرولیتر اکسی­توسین با غلظت۱mg/ml ویک گروه کنترل نرمال سالین به صورت تزریق اینترانازال دریافت کردند و یک گروه کنترل سالم بدون هیچ گونه تزریق وجود داشت. در پایان مطالعه حیوان ها بی هوش شده و کشته شدند. نمونه خون محیطی و بافت طحال جمع­آوری شد و تعداد سلول های NK با روش فلوسایتومتری توسط دو مارکرCD۳-CD۱۶۱+ شمارش شد.   نتایج: تعداد سلول های NK در خون محیطی در گروه های استرس بی ثباتی و تیمار شده با دوز های ۲۰ و ۴۰ میکرولیتر با اکسی توسین به ترتیب (۰/۹±۴/۴، ۱/۸±۳/۶) نسبت به گروه کنترل سالم (۲/۱±۴/۵) تفاوت معنی داری نداشت. در طحال تعداد سلول های NK در گروه استرس بی ثباتی تیمار شده با دوز های ۲۰ و ۴۰ میکرولیتر به ترتیب (۱/۱±۴/۷،۱/۶±۴/۴) بود که نسبت به گروه کنترل سالم (۰/۶±۲/۲) افزایش معنی دار داشت.((Pvalue=۰/۰۲۵ Pvalue=۰/۰۰۸   نتیجه گیری: استرس بی­ثباتی به همراه تیمار با دوز ۲۰ و ۴۰ میکرولیتر اکسی­توسین موجب افزایش تعداد لنفوسیت های NK در طحال رتها می شود که در واقع نشان می دهد که این اثر هم افزایی سیستم ایمنی را در یک حالت آماده باش برای مقابله با عفونت ها و سرطان قرار می دهد.

استرس بی ثباتی, سلول کشنده طبیعی, اکسی توسین