مریم شایسته - گروه طب سنتی، دانشکده پزشکی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
محمد کمالی نژاد - دانشکده داروسازی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
جمال شمس - مرکز تحقیقات علوم رفتاری، دانشکده علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
محمدرضا واعظ مهدوی - گروه پژوهشی عدالت در سلامت، مرکز تحقیقات کارآزمایی بالینی طب سنتی، گروه فیزیولوژی، دانشکده علوم پزشکی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران

مقدمه و هدف: خواب طبیعی باعث تجدید و تقویت قوا می شود. خواب در نتیجه افزایش رطوبت در مغز است که این رطوبت مانع حرکت روح در عصب شده و در نتیجه فرد به خواب می رود. هزینه های بالا، عوارض درمان و همچنین عدم پاسخ مناسب به درمان های رایج علاقه به استفاده از درمان های مکمل را افزایش داده است. مطالعه حاضر به بررسی عوامل مرتبط با بی خوابی و خواب خوب از دیدگاه طب سنتی ایران و طب رایج می پردازد.   مواد و روش ها: در این بررسی که یک مطالعه کتابخانه ای است متون قدیمی و پایگاه های اطلاعاتی روز دنیا جستجو شده و خواب و اختلالات مربوطه بر مبنای طب جدید و قدیم مقایسه شده است.   نتایج: علل بی خوابی به دو دسته درونی و بیرونی تقسیم می شوند که عواملی مانند خشکی مغز، از علل درونی و مواردی مانند غم از علل بیرونی می باشند. خواب مناسب با مزاج فصول و میزان رطوبت آن، ورزش ملایم، هضم خوب غذا، دفع مناسب سموم و همچنین کنترل مناسب اعراض نفسانی مرتبط است. ایجاد رطوبت مناسب در مغز، پرهیز از غذاهای نفاخ و خشکی افزای مغز و ماساژ کف پا از درمان های مناسب برای بی خوابی می باشند.   نتیجه گیری: هر دو مکتب طبی به زمان بندی مناسب خواب توجه داشته بر پرهیز از خواب روز تاکید دارند. همچنین اصلاح سبک زندگی خط اول درمان در اختلالات مرتبط با خواب از دیدگاه طب جدید و قدیم است.

طب سنتی, ابن سینا, بی خوابی