حسین پورمحمدارشد - جغرافیای اقلیمی و برنامه ریزی محیطی فرهنگی
نرگس حدادان دوغ آبادی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی علوم تربیتی / دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تربت حیدریه
زهره علیزاده - کارشناسی ارشد تاریخ ایران اسلامی دانشگاه بیرجند،

کشور ایران به دلیل وجود دو حوزه ی دریایی خلیج فارس در جنوب و دریای خزر در شمال موقعیت بسیار مناسبی از نظرسیاسی و اقتصادی دارد. در دوره ی قاجار که می توان گفت اولین رویارویی ایران با کشورهای خارجی است مزایای دریاهای خلیج-فارس و خزر از چشم این کشورها پنهان نمانده است. این کشورها به ویژه روسیه و انگلیس سعی نمودند که در قرارداد خود با ایرانمنافع دریایی خود را تضمین کنند. در این مقاله سیی شده نقش دریاهای ایران را از بعد سیاست خارجی عصر قاجار بر مبنایقراردادهای منعقد شده بررسی کند. دست آوردهای این بررسی بیانگر، نگرش سیاسی شاهان و سیاستگران قاجار در مورد نظم وامنیت دریاها و با توجه به تحلیل مفاد قراردادها که به حقوق دریایی کشور ایران صورت گرفته نحوه ی سیطره ی کشورهای خارجیبر دریاهای و پیامدهای سوء این مفاد برای ایران از دست دادن حاکمیت بر دریاها، شیلات و نفت است . شیوه ی جمع آوری مطالبکتابخانه ی و روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است.

دریا، قراردادها، قاجار، سیاست خارجی، ایران، انگلیس، روسیه