بررسی روایی و نقد ژانری نفثه المصدور

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: مجله نقد و نظریه ادبی، دوره: 7، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_NAQD-7-2_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 116
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

معصومه غیوری

استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

محمدعلی خزانه دارلو

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

چکیده

نفثهالمصدور، نوشته شهاب­الدین محمد نسوی خرندزی زیدری به دلیل سبک نگارش و محتوا عمدتا در دو حوزه ادبیات و تاریخ کلاسیک مورد توجه بوده است. با توجه به رویکردهای جدید روایت­شناسی و مطالعات بین­رشته­ای این کتاب می­تواند از حوزه مطالعات کلاسیک صرف در عرصه­های تاریخ و ادبیات، وارد قلمروهای جدید مطالعات روایت­شناسی و نقد معاصر شود. بررسی ژانری و روایت­شناسانه نفثهالمصدور، تعبیه انواع ادبی متعددی را در این اثر نمایان می­کند. اگرچه به نظر می­رسد هریک از این انواع، شامل خودشرح­حال­نگاری، نامه­نگاری و مقامه­نویسی، در بافت و بستری از ارجاعات فرامتنی و بینامتنی تاریخی، به­گونه­ای با یکدیگر ترکیب شده­اند که نمی­توان به­راحتی نفثهالمصدور را در نوع ادبی خاصی محدود کرد؛ اما بررسی ژانری اثر نشان می­دهد که چنین نیست. همچنین خوانش از شیوه روایی خاصی که نسوی در بازگویی وقایع برگزیده است متاثر از سنت روایی نثر فنی و زیبایی­شناسی قرن ششم این کتاب را در حد یک اثر ادبی صرف محدود کرده و قصدمندی اولیه نویسنده، در پرتو خوانش­های فرهیختگان دانشگاهی، نادیده و مخدوش شده است. مقاله حاضر به بحث­هایی پیرامون ساختار روایی در نفثهالمصدور و نقد ژانری آن می­پردازد تا نشان دهد که این اثر درواقع، از نوع نامه­های خصوصی موسوم به اخوانیات است که ذکر برخی اشخاص و وقایع مهم عصر مغول به آن جایگاه و ارزشی تاریخی بخشیده است اما نمی­توان و نباید آن را اثری چندژانری محسوب کرد.

کلیدواژه ها

ژانر, خودشرح حال نویسی, روایت, اخوانیات, نسوی زیدری

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.