مطالعه روایتپردازانه نقشمایه اسب در نگاره ضحاک ماردوش

ماهیت روایت شناسی در حوزه تصویر نمود متمایزی نسبت به دیگر حوزه های دیداری روایت داستانی دارد. تفاوت روایت مصور با روایت های ادبی در لحظه ای بودن نمایش آن ها است. نگاره های شاهنامه طهماسبی یکی از نمونه های خوانش بصری شاهنامه به صورت تصویر است. در این نوشتار، سعی شده تا با مطالعه روایت پردازانه در یکی از نگاره های شاهنامه طهماسبی با عنوان ضحاک ماردوش، مسیر دگرگونی میان متن تصویری نگاره با متن ادبی شاهنامه شناسایی شود. از آن جا که یکی از پرکاربردترین نقش مایه های این نگاره، نقش مایه اسب است، بنابراین، این نوشتار بر این نقش مایه تاکید دارد. بر این اساس، در این نوشتار با استفاده از روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و گردآوری مطالب به شیوه اسنادی، پرسش هایی مطرح می شود که از این قرارند: نشانه های روایت تصویری نگاره ضحاک ماردوش در شاهنامه طهماسبی تا چه اندازه با نشانه های بیانی شاهنامه هماهنگی دارد؟ دگرگونی معنا در فرآیند تبدیل متن داستان ضحاک ماردوش به صورت تصویری در نگاره ضحاک ماردوش چگونه انجام گرفته است؟ یافته های پژوهش نشان می دهد که در بازنمود روایی ترسیم خطوط فرضی در نگاره ضحاک ماردوش، این نگاره به دو عنصر فعال و پاسخگو گروه بندی شده است. در مطالعه ترکیب بندی و رنگ بندی این نگاره، در پی دلالت های معنایی و مفاهیم روایت شناختی دریافت شده، اجزای تصویر با یکدیگر ارتباط دارند؛ و در پی آن، نقش مایه اسب به عنوان عامل فعال به اجزای درون تصویر که نقش پاسخگو را بر عهده دارند، معنا می بخشد.

کلیدواژه ها:

کلیدواژه ها: روایت شناختی ، نگارگری ، نقش مایه اسب ، شاهنامه طهماسبی ، دوره صفوی