حسن خورشیدی آباد شاپوری - دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشکده علوم انسانی و حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران
منوچهر توسلی نائینی - دانشیار، گروه حقوق، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
سید محمدصادق احمدی - استادیار، گروه حقوق عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

مسئله مشارکت سیاسی در جوامع بشری، یک مسئله عام و فراگیر است و کمتر روزی را می توان یافت که در رسانه های جمعی ، مطبوعات و حتی گفتگوهای روزمره حرفی از حقوق بشر و مشارکت مردم در سرنوشت دولت ها در میان نباشد. در ایران نیز به ویژه پس از انقلاب اسلامی مشارکت سیاسی به خصوص رفتار رای دهی، از توجه شایانی برخوردار گردید. در ساختار سیاسی و حقوقی ایران در قالب اصول قانون اساسی و همچنین قوانین حوزه حقوق عمومی در بخش های مختلف ابزارهای تحقق مشارکت سیاسی با محدودیت هایی پذیرفته شده است. لذا هدف این مقاله تحلیل و واکاوی جایگاه مشارکت سیاسی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران است. در این راستا با استفاده از روش کتابخانه ای به بیان شاخص های مشارکت سیاسی و ساز و کارهای آن در قانون اساسی و همچنین به بررسی انتخابات به عنوان یکی از مولفه های مشارکت سیاسی در قانون اساسی پرداخته شد. بررسی ها حاکی از این است که؛ قانون اساسی جمهوری اسلامی به عنوان اصلی ترین سند تضمین حقوق و آزادی ها به طور صریح یا ضمنی نقش مشارکت سیاسی مردم را به عنوان یک حق برای آن ها برمی شمرد و حدود آن را تعیین می کند. نظام جمهوری اسلامی و قانون اساسی آن بارای مردم ایجادشده است و در عین حال انتخاب رهبر به صورت غیرمستقیم و انتخاب رئیس جمهور و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، شرکت در همه پرسی ها تجلی حضور و مشارکت سیاسی عموم مردم ازجمله همه اقلیت ها و قومیت ها در امر اداره حکومت، مشارکت در پیشبرد امور کشور است.

مشارکت سیاسی, قانون اساسی, حزب, انتخابات, جمهوری اسلامی ایران