عدالت سیاسی از منظر قرآن و روایات: تاملی در برابری سیاسی
- سال انتشار: 1395
- محل انتشار: فصلنامه علوم سیاسی، دوره: 19، شماره: 76
- کد COI اختصاصی: JR_JCKE-19-76_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 74
نویسندگان
عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه مفید
چکیده
مسئله پژوهش حاضر این است که: بر اساس آموزههای قرآنی و روایی، عدالت سیاسی چه نسبتی با برابری سیاسی مطرح در نظامهای مردمسالار دارد؟ پاسخ این است که برابری مطرح درنظامهای مردمسالار درسه عرصه فلسفی (مقدمه و زمینهساز برابری سیاسی)، سیاسی و غیرسیاسی (لازمه برابری سیاسی) با روح آموزههای دینی هماهنگ است؛ درعینحال، تفسیر دینی از برابری سیاسی و نیز برابری غیرسیاسی ملازم با برابری سیاسی، تفاوتهایی جزئی با برابری مطرح در نظامهای مردمسالار دارد. بهمنظور اثبات فرضیه، دوآموزه کلامی فقهی «اباحه» و «عدم ولایت» مبنای تحلیل قرآنی روایی قرار گرفته است. آن روی سکه، اصل اباحه مشروعیتیابی توافقات اجتماعی شهروندان جامعه دینی، برای تنظیم قواعد عمومی جامعه است و اینکه قوانین دولتی زمانی مشروع است که افزون بر هماهنگی با قوانین مصرح شرعی، از خواست مردم سرچشمه گیرد. همچنین اصل عدم ولایت، بیانگر مشارکت حداکثری مردم در اداره سیاسی، عدم دخالت دولت در حوزه خصوصی و نظارت مردم بر تصمیمهای سیاسی است. آموزههای دینی هماهنگ با دو اصل یادشده، برابری ذاتی انسانها را تایید میکنند، ولی در برابری سیاسی، بین حاکمیت و حکومت تفاوت قائلاند و در برابریهای اقتصادی و اجتماعی، همراه با تایید برابری نسبی مطرح در نظامهای مردمسالار، از آن فراتر رفته، با قاطعیت تمام وظایف گستردهای را متوجه جامعه و حکومت میسازند.کلیدواژه ها
عدالت سیاسی, مردم سالاری, برابری سیاسی, اباحه, عدم ولایتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.