علی افضلی - دانشیار موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران

از موضوعات بسیار مهم و پردامنه در قلمرو فلسفه دین، معضل شرور است که الهیون در طول تاریخ پاسخ های گوناگونی به آن داده اند. نظریه «عدمی بودن شرور»، یکی از پاسخ هایی است که بعضی فیلسوفان الهی غربی و تمام فیلسوفان مسلمان مطرح کرده اند. مقاله پیش رو دو هدف کلی را پی می گیرد: ۱.نقد و بررسی نظریه پیش گفته و اثبات این که: اولا، این نظریه، تاثیر چندانی در حل معضل شرور ندارد؛ ثانیا، برخی شرور که فیلسوفان مسلمان، آنها را شر بالذات نامیده اند، وجودی اند، نه عدمی (مانند ظلمت، مرگ و الم). ۲.شناساندن نظریه نگارنده که معتقد است امور عدمی شر بالذات نیستند، بلکه شر بالعرض اند و تنها یک شر بالذات وجود دارد که آن هم امری وجودی است، نه عدمی.

الم (درد), شرور, فلسفه اسلامی, فلسفه دین, فلسفه ملاصدرا