امینه محبی امین - استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار، ایران
مهدی ربیعی - دکتری برنامه ریزی توسعه آموزش عالی، دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، سبزوار، ایران

در راستای پرورش تفکر کودکان و به منظور تحقق مشارکت دانش آموزان در عرصه پژوهش، طرح ها و برنامه هایی وجود دارد. در آموزش و پرورش ایران، طرح جابربن­ حیان نیز یکی از این طرح های پژوهش محور در راستای پرورش تفکر و مهارت های پژوهش در دانش آموزان است. هدف پژوهش حاضر بررسی دیدگاه معلمان دوره ابتدایی درباره چالش های اجرای طرح جابربن حیان است. با استفاده از روش کیفی پدیدارشناسی از طریق نمونه گیری هدفمند ۲۰ نفر از معلمان ابتدایی در مدارس شهرستان سبزوار انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها، مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. یافته های پژوهش، با استفاده از روش کدگذاری سه مرحله ای منسوب به استراوس و کوربین تحلیل شد. یافته های پژوهش در هشت دسته عوامل شامل عوامل مربوط به فرهنگ آموزشی، عوامل مربوط به اهداف برنامه درسی، عوامل مربوط به معلمان، عوامل مربوط به راهبردهای یادگیری، عوامل مربوط به دانش آموز، عوامل مربوط به خانواده، عوامل مربوط به امکانات آموزشی و ارزیابی طرح دسته بندی شد. عدم آمادگی ساختاری و فرهنگی برای اجرای طرح جابر نیز به عنوان کد انتخابی مشخص شد. نتایج پژوهش نشان داد برای پیاده سازی و بهره گیری از طرح جابر در مدارس باید در جهت رفع و کاهش چالش های مطرح شده در مسیر پژوهش زمینه سازی های مختلفی صورت گیرد.

پدیدارشناسی, تجارب معلمان, طرح جابر