فرزانه تکبیری - دکتری برنامه ریزی درسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
محبوبه خسروی - استادیار گروه برنامه ریزی درسی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
نعمت الله موسی پور - استاد، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
حسن ملکی - استاد، گروه برنامه ریزی درسی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی ، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
رضا افهمی - دانشیار دانشکده هنر، گروه پژوهش و تاریخ هنر، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

هدف مقاله حاضر طراحی و اعتباریابی الگوی ­­برنامه درسی مبتنی بر هنر پست­مدرن با تاکید بر هنر مفهومی در دوره ­دوم ابتدایی است. رویکرد پژوهش کیفی با روش ­سنتز­پژوهی بود. جامعه آماری کتاب ­ها، مقالات، پایان ­نامه­ ها و پژوهش­ های حوزه ­های ­هنر پست ­مدرن و آموزش مبتنی بر هنر است. یافته ­های پژوهش، حاصل تحلیل ۴ هنر مطرح در هنر پست­ مدرن و ۱۵ نوع هنر مفهومی بوده است؛ از این بررسی ها ۲۴۲ ویژگی به ­دست آمد که با روش ­سنتز­پژوهی ۳۹ مقوله اولیه و ۳۶ مقوله ثانویه استخراج شد و در نهایت، ۹ مقوله اصلی به­دست آمد. مقوله ­ها شامل: استفاده از هنر در بستر اجتماعی، سیاسی وفرهنگی/ رویکرد انتقادی و توجه به نقد به­ منظور تغییر ادراک/ داشتن رویکرد زیبایی ­شناسی­ فرهنگی و فرا­فرهنگی/ توجه به هنر به­ عنوان بستر ظهور خلاقیت در مسیر توسعه­ پایدار/ تعامل با مخاطب در تولید، معنابخشی، نقد و تغییر اثر هنری/ رویکرد پایداری ­زیستی در بعد­ جهانی و منطقه ­ای/ امکان تنوع در ماده، تکنیک و رسانه در رساندن­ پیام/ امکان تلفیق هنرها ورسانه ­ها/ استفاده از تکنولوژی­ های روز است. به­ منظور اعتباریابی نظری از روش کیفی گروه کانونی با حضور متخصصان: برنامه درسی، هنر و معلمان دوره دوم ابتدایی استفاده شد. از تلفیق ویژگی­ های هنر مفهومی با الگوی برنامه درسی اکر می ­توان در بخش هدف، به ایجاد فضای بروز و ظهور خلاقیت، توجه به مسائل زیست­ محیطی، استفاده معیارها و شیوه های زیبایی­ شناسی و قدرت تخیل و تجسم در طراحی فعالیت­ ها، در بخش محتوا، تلفیق محتوا با عناصر زندگی روزمره، استفاده از موقعیت­ های­ بومی، داشتن رویکرد تعاملی، در بخش ارزشیابی، داشتن نگاه نقادانه در موقعیت­ های­ یادگیری، ارزشیابی فرایندهای ­یادگیری، امکان انتخاب و مشارکت دانش ­آموزان در شیوه ­های ­ارزشیابی اشاره کرد.

دوره دوم ابتدایی, طراحی الگوی برنامه درسی, هنر پست مدرن, هنر مفهومی