اصغر محمدپوراصل
علی فخاری
فاطمه رستمی

مقدمه: تحقیقات گذشته نشان داده اند که شروع زودهنگام مصرف سیگار، مهم ترین عامل تعیین کننده مدت زمان مصرف، مقدار مصرف روزانه و احتمال وابستگی به نیکوتین است. هدف مطالعه حاضر، تعیین پیش بینی کننده های روان شناختی گذر از مراحل مصرف سیگار است. سه مرحله برای مصرف سیگار به صورت غیرسیگاری، سیگار آزموده و سیگاری معمول در نظر گرفته شدهاست.   روش کار: ۱۷۸۵ دانش آموز، دو بار با فاصله زمانی ۱۲ ماه مورد بررسی قرار گرفتند. در شروع مطالعه، دانش آموزان پرسشنامه ای را در رابطه با رفتار مصرف سیگار و اندازه گیری متغیرهای پیشگوکننده تکمیل کردند. بعد از ۱۲ ماه دوباره همان دانش آموزان پرسشنامه دیگری در رابطه با رفتار مصرف سیگار تکمیل کردند. داده ها با استفاده از رگرسیون لجستیک تجزیه و تحلیل گردید.   یافته ها: برای گذر از مرحله غیرسیگاری به مرحله سیگار آزموده، بروز مصرف الکل و رفتار خطرپذیر عمومی و برای گذر از مرحله غیرسیگاری به مرحله سیگاری معمول، گرایش مثبت به مصرف سیگار، رفتار خطرپذیر عمومی و بروز مصرف الکل و سوء مصرف مواد پیش بینی کننده هستند. گرایش مثبت به مصرف سیگار، رفتار خطرپذیر عمومی و هنجار مربوط به مصرف سیگار در رابطه با پدر (عکس العمل خفیف) پیشگوکنندهای قوی برای گذر از مرحله سیگار آزموده به مرحله سیگاری معمول است.   نتیجه گیری: پیشگیری از مصرف سیگار باید در دوره دبیرستان و قبل از آن شروع شود. نتایج این مطالعه از برنامه هایی که هدفشان تغییر همزمان رفتارهای پر خطر است، حمایت می کند.

مصرف سیگار, دانش آموزان, گرایش به مصرف سیگار, سوء مصرف مواد