محمد صالح صالحی - گروه گیاه پزشکی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
امین صادقی - گروه گیاه پزشکی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
هدیه بدخشان - گروه اصلاح نباتات، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران
مصطفی معروفپور - گروه گیاه پزشکی، دانشگاه کردستان، سنندج، ایران

سن گندم یکی از آفات مهم گندم در ایران محسوب می­ شود و سالانه خسارت کمی و کیفی قابل توجهی به این محصول وارد می کند. به منظور ارزیابی مقاومت ژنوتیپ های گندم نسبت به پوره­ های سن گندم، ۲۵ ژنوتیپ گندم محلی در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ ها از لحاظ درصد تلفات پوره ها، میزان افزایش وزن حشرات و درصد سن زدگی در اثر تغذیه پوره­ های سن گندم تفاوت بسیار معنی ­داری وجود داشت. علاوه بر این، نتایج حاصل از تجزیه همبستگی نشان داد که بین درصد سن زدگی و پوشیدگی دانه توسط گلوم و گلومل همبستگی مثبت و معنی­ داری وجود دارد (P<۰.۰۱). بااین حال، بین درصد سن زدگی دانه و سایر صفات از جمله کرک­دار بودن گلوم، وضعیت پوشینه و ریشک­دار بودن ارقام همبستگی معنی­ داری مشاهده نشد؛ اما نتایج نشان داد بین تعداد دانه در سنبله و اضافه وزن حشرات کامل همبستگی منفی و معنی­ داری وجود دارد (P<۰.۰۱). در مجموع با استفاده از تجزیه خوشه ای به روش Ward و بر اساس فاصله اقلیدسی، ۲۵ ژنوتیپ موردمطالعه در سه گروه مقاوم، به نسبت مقاوم و به نسبت حساس قرار گرفتند.

گندم, ژنوتیپ, سن گندم, مقاومت