بررسی روش های مختلف نمونه برداری زنجرک خرما Ommatissus lybicus (Hem.: Tropiduchidae)

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات آفات گیاهی، دوره: 10، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_IPRJ-10-3_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 246
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مجید محمودی

بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، داراب، ایران

مهدی غیبی

گروه حشره شناسی، دانشکده علوم کشاورزی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

مهدی خشنود

گروه حشره شناسی، دانشکده علوم کشاورزی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، شیراز، ایران

چکیده

زنجرک خرماOmmatissus lybicus Bergevin  یکی از آفات کلیدی خرما در ایران است. این پژوهش به منظور بررسی روش های مختلف نمونه برداری و نوسان­های جمعیت پوره های نسل اول زنجرک خرما در یک نخلستان واقع در شهرستان فراشبند (استان فارس) انجام شد. نتایج نشان داد پوره های نسل اول زنجرک خرما در اواسط فروردین ظاهر شدند، تراکم جمعیت آن­ها در اواسط اردیبهشت به اوج خود رسید و در نهایت، در اواخر خرداد کاهش یافت. نتایج نشان داد که بین روش های مختلف نمونه برداری زنجرک خرما ارتباط معنی داری وجود دارد. با استفاده از روش تجزیه و تحلیل همبستگی مشخص شد که بین تراکم پوره ها روی نخل و تراکم پوره ها روی پاجوش ها همبستگی بالا و معنی داری وجود دارد (۹۶/۰= R۲). نتایج نشان داد که کارت های زرد چسبنده می توانند روش به­نسبت مناسبی برای برآورد تراکم جمعیت زنجرک خرما روی نخل باشند. همچنین، بر اساس نتایج، ترشح عسلک تقریبا سه هفته بعد از ظهور پوره های زنجرک خرما شروع می شود، ولی اوج میزان عسلک ترشح شده روی نخل ها به فاصله یک هفته بعد از اوج ظهور جمعیت پوره های نمونه برداری شده اتفاق افتاد. تجزیه رگرسیون مدل تیلور نشان داد رابطه رگرسیونی به استثناء یک روش برای بقیه روش های نمونه برداری معنی دار است. بر اساس مقادیر R۲ و P به دست آمده از ارتباط رگرسیونی، نتایج نشان داد که برای توصیف داده های مربوط به تولید عسلک توسط پوره های زنجرک خرما مدل آیوائو مناسب تر از مدل تیلور بود. به منظور تعیین اندازه نمونه مطلوب از روش های گرین و کونو با دقت ثابت ۲/۰ استفاده شد. براساس مدل گرین، هرگاه میانگین تراکم جمعیت زنجرک خرما در هر برگچه نخل بالغ و در هر برگچه پاجوش ۱۰ عدد باشد، تعداد نمونه مورد نیاز به ترتیب ۳۸ و ۴۷ برگچه خواهد بود و هرگاه میانگین تراکم این آفت روی هر کارت زرد ۲۰۰ عدد باشد، تعداد نمونه مورد نیاز ۱۹ کارت خواهد بود.

کلیدواژه ها

نخل, آفت کلیدی, نمونه برداری, کارت زرد چسبنده

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.