اثر دما و رطوبت روی نوسانات جمعیت لیسک Deroceras agreste و بررسی برخی ویژگی های زیستی آن در استان مازندران

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات آفات گیاهی، دوره: 12، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_IPRJ-12-3_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 80
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

الهام احمدی

بخش تحقیقات جانورشناسی کشاورزی، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

مولود غلام زاده چیتگر

بخش تحقیقات گیاه پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران

چکیده

لیسک Deroceras agreste یکی از مهم­ترین آفات کاهو در شرایط گلخانه و مزرعه است. نوسانات جمعیت این آفت در شهرستان قائم­شهر (استان مازندران) با روش­های نمونه­برداری کادراندازی و تله­گذاری در سال­های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ در چهار مزرعه کاهو بررسی شد. بررسی ها از شهریور یک سال (هم­زمان با شروع فعالیت روی علف های هرز) تا فروردین ماه سال بعد (انتهای فصل زراعی کاهو) نشان داد که بعد از تفریخ تخم ها در شهریور ماه، حضور و فعالیت لاروها مشاهده می شود که به تدریج بر جمعیت شان از شهریور تا آبان ماه افزوده و از آذر تا بهمن ماه کاسته می شود. جمعیت بالغ ها در شهریور ماه نسبت به لاروها کمتر بوده و به تدریج تا آبان ماه کمی افزایش می یابد. در آذرماه با کاهش جمعیت لاروها و تبدیل به مرحله بلوغ، تعداد بالغ ها از لاروها پیشی می گیرد. سپس، تا بهمن ماه کاهش جمعیت مشاهده می شود. در ابتدای زمان نمونه برداری در شهریور ماه و نیز ماه های مهر و آبان از فصل پاییز، جمعیت نسبت به سایر ماه های نمونه برداری بیش­تر بود و اوج جمعیت لیسک­ها در آبان ماه با میانگین ۷/۴ ±۸۵ و ۸/۲±۴۸ به ترتیب برای لارو و بالغ در سال اول و ۰/۴ ±۸۳ و ۸/۲±۴۸ به ترتیب برای لارو و بالغ در سال دوم آزمایش، مشاهده شد. همچنین، همبستگی مثبت و معنی دار بین عوامل محیطی دما و رطوبت با تغییرات جمعیت لیسک ها وجود داشت. تخم­ریزی به طور میانگین ۸/۲۸ روز پس از جفت­گیری، متوسط تعداد تخم­ها در هر دسته ۱۴/۳۰ عدد و درصد تخم­های تفریخ شده ۲/۹۰ درصد بود. نتایج حاصل از این تحقیق به عنوان یکی از اولین بررسی­ها در مورد تراکم و نوسانات جمعیت لیسک D. agreste می­تواند در برنامه­ریزی­های مدیریت کنترل این آفت مفید واقع شود.

کلیدواژه ها

لیسک Deroceras agreste, کاهو, نوسانات جمعیت, نمونه برداری, عوامل محیطی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.