نفیسه ایزدی - دانشجوی دکتری،گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
حسین خزیمه نژاد - دانشیار،گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
علی محمد نوفرستی - مربی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

به طور کلی خشکسالی به نبود یا اندک بودن باران در یک دوره طولانی گفته میشود که باعث عدم توازن در میزان آب و در نتیجه آن، کمبود آب، نابودی گیاهان، کم شدن شدت جریان آب، کاهش عمق آبهای سطحی و خاک مرطوب، فرسایش خاک میشود. طی دهههای اخیر در میان حوادث طبیعی که جمعیتهای انسانی را تحت تاثیر قرار داده است، تعدد و فراوانی پدیده خشکسالی بیش از سایر حوادث بوده است. برای کمی کردن پدیده خشکسالی شاخصهای متفاوتی وجود دارد. در این پژوهش از شاخص SPI در مقیاس دوازده ماهه برای بررسی وضعیت خشکسالی در ایستگاه سینوپتیک شهرستان نهبندان در دوره آماری ۳۱ ساله (۱۹۹۰-۲۰۲۰) استفاده شده است. این شاخص در پکیج Drought در نرمافزارR کد نویسی گردید. نتایج نشان داد بیشترین تداوم خشکسالی از فوریه ۲۰۰۸ شروع و تا جولای ۲۰۱۰ به مدت ۳۲ ماه متوالی ادامه داشته است که در این مدت دسامبر ۲۰۰۹ بیشترین مقدار خشکسالی را داشته است. اما در سال ۱۹۹۶ شدیدترین خشکسالی با مقدار ۹۷/۲- اتفاق افتاده است. نوسانات بارندگی در طول دوره سبب ایجاد دوره مرطوب نیز شده است به طوریکه ماه ژوئن ۲۰۱۱ فرامرطوب بوده است. همچنین شاخص SPI دوزاده ماهه، میانگین ۱۲ ماه قبل را برای مقدار شدت خشکسالی در نظر میگیرد که سبب میشود تعداد ماه هایی که در محدوده نرمال (۹۹/.تا ۹۹/.-) هستند افزایش یابد. بنابراین شاخص SPI می تواند مقدار خشکسالی را نزدیکتر به واقعیت محاسبه کند.

خشکسالی، شاخص SPI، پکیج Drought، نرمافزارR، نهبندان.