اثر تنش شوری و تهویه خاک بر نمود ریشه و عملکرد واجزای آن در گندم و لوبیا

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: مجله تحقیقات آب و خاک ایران، دوره: 48، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IJSWR-48-2_018
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 198
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهناز ختار

دانشگاه زنجان

محمد حسین محمدی

دانشگاه تهران، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، گروه مهندسی خاک،کد پستی: ۱۴۱۷۹۶۵۴۶۳، ۰۹۱۲۳۴۲۶۱۵۱

فرید شکاری

دانشگاه زنجان، گروه زراعت و اصلاح نباتات

چکیده

در این پژوهش اثر مکش ماتریک و شوری بر اجزای عملکرد و توسعه ریشه گندم و لوبیا در شرایط گلخانه­ای بررسی شد. نتایج نشان داد که با افزایش مکش از kPa ۲، اجزای عملکرد و وزن خشک ریشه گندم و لوبیا افزایش یافتند و در مکش ماتریک kPa ۱۰-۶ به بیشترین مقدار رسیدند. در مکش­های بیشتر از kPa۱۰، کلیه اجزای عملکرد گیاهان گندم و لوبیا (به­غیر از وزن هزار دانه) که تحت شوری­های کم تا متوسط بودند (dSm-۱۸EC≤ برای گندم و dSm-۱۴EC≤ برای لوبیا) کاهش یافتند، در حالی­که در شوری­های بالاتر، میزان آن­ها تقریبا ثابت باقی ماند. وزن هزار دانه گندم و لوبیا در مکش های بالاتر از kPa۱۰ در تمام سطوح شوری ثابت باقی ماند. شوری در سطوح پایین تا متوسط اثر مشخصی بر عملکرد و گسترش ریشه هر دو گیاه نداشت. کمترین مقدار چگالی ریشه گندم و لوبیا در مکش ماتریک kPa ۶ بود و در سایر مکش­ها (۲، ۱۰ و kPa ۳۳) مقادیر آن تقریبا برابر بود. شوری اثر واضحی بر چگالی ریشه گندم و لوبیا نداشت. در dSm-۱۸EC≤، با افزایش مکش ماتریک تا kPa۱۰، نسبت وزنی بخش هوایی به ریشه گندم کاهش یافت. در حالی­که در ECهای بالاتر این نسبت با مکش ماتریک روند افزایشی داشت. در مکش kPa۱۰ مقادیر نسبت وزنی به هم نزدیک شدند و سپس با افزایش بیشتر مکش ماتریک، تقریبا ثابت ماندند. بنابراین مشخص گردید که نوع پاسخ گیاه به تنش شوری بستگی به شرایط تهویه­ای حاکم بر محیط ریشه دارد و کمبود تهویه در خاک می­تواند اثر شوری را تشدید کند.

کلیدواژه ها

تنش تهویه", تنش شوری", عملکرد", مکش ماتریک خاک"

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.