علی خیرالدین - دانشیار گروه عمران- دانشکده مهندسی- دانشگاه سمنان
حسین نادرپور - دانشجوی دکتری سازه- دانشکده مهندسی- دانشگاه سمنان
سید روح االله حسینی واعظ - کارشناس ارشد سازه - دانشکده مهندسی- دانشگاه سمنان

در این مقاله ، چگونگی تاثیر خصوصیات معماری بر رفتار ساختمان در برابر زلزله بیان گردیده است. با توجه به اهمیت ارتباط خصوصیات معماری با سیستم سازه ای در ایفای عملکرد لرزه ای مطلوب ساختمان تعیین رابطه ای بین نوع پیکره بندی )در پلان و ارتفاع سازه( و میزان آسیب احتمالی می تواند نقش عمده ای در انتخاب طرح معماری و سیستم سازه ای سازگار با آن ایفا نماید. با توجه به مطالعه انجام گرفته بر روی آسیب پذیری ساختمان ها با فرم های متفاوت در پلان و ارتفاع و با لحاظ کردن نوع و محل خرابی ها مشخص می شود که هرچه پیکره بندی سازه، ساده تر و متقارن تر باشد در اثر زلزله عملکرد مطلوب تری داشته و در نتیجه آسیب پذیری کمتری خواهد داشت. از طرفی گوشه های تورفته در پلان و همچنین تغییرات ناگهانی سختی در ارتفاع، موجب افزایش رده آسیب پذیری ساختمان می گردند. عواملی از قبیل قرار گرفتن ساختمان در یک سطح شیب دار، محدود شدن ستون و یا دیوار با عناصر غیر سازه ای نظیر دیوار های آجری و بازشوها و یا اختلاف سختی در یک تراز معین )به علت وجود عواملی نظیر اختلاف تراز طبقه ، پله و تیر نیم طبقه( باعث ایجاد پدیده ستون کوتاه می گردند. ستون کوتاه به علت سختی بیشتر، نیروی زلزله بیشتری جذب نموده و در نتیجه رعایت جزییات اجرایی مناسب جهت مقابله با این نیروی بزرگ ضروری می گردد. ترفند های معماری و سازه ای در نحوه چیدمان عناصر سازه ای و غیر سازه ای می تواند در جلوگیری از وقوع پیچش و یا به حداقل رساندن آن موثر باشد.

آسیب پذیری، فرم معماری، سیستم سازه ای، نامنظمی، عملکرد لرزه ای، پیکره بندی