مریم یعقوبی
محمد سلیمی
مازیار کرمعلی - مرکز تحقیقات مدیریت سلامت، دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله (عج)، تهران، ایران
الهام احسانی چیمه

زمینه و هدف: بررسی کیفیت و ارزشیابی اساتید دانشگاه ها از جمله مهم ترین مسائلی است که بازخورد مناسب را در تصمیم گیری های اساسی، تجزیه و تحلیل مسائل آموزشی و برنامه ریزی جامع و استراتژیک برای مسئولین آموزش فراهم می سازد. این مطالعه با هدف طراحی الگویی برای ارزشیابی اساتید در یک دانشگاه نظامی انجام گرفت. روش ها: این مطالعه با استفاده از روش سیستماتیک و دلفی در یکی از دانشگاه های نظامی شهر تهران در سال ۱۳۹۶ انجام گرفت. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه مقالات چاپ شده مرتبط با موضوع که بصورت نمونه گیری هدفمند وارد مطالعه شدند. جستجوی مقالات بر اساس کلیدواژه های انتخابی در پایگاههای اطلاعات علمی (SID)، بانک اطلاعات مقالات علوم پزشکی ایران (IranMedex)، پژوهشگاه اطلاعات و مدارک علمی ایران ((IranDoc، بانک اطلاعات نشریات کشور (Magiran) و پایگاه های علمی PubMed, Ovid, Medline, Science Direct, Scopus, Web of Science و Google Scholar در محدوده زمانی ابتدای سال ۲۰۰۰ تا ابتدای سال ۲۰۱۶ انجام شد. سپس به کمک روش دلفی مولفه های استخراج شده برای یک دانشگاه نظامی نهایی و دسته بندی شدند.  یافته ها: تعداد ۵۶ مقاله از میان ۸۳۸ مقاله اولیه مورد مطالعه دقیق قرار گرفته و۵۰ فاکتور موثر در ارزشیابی اساتید به ترتیب فراوانی تکرار آنها در مقالات استخراج گردید. الگوی مفهومی ارزشیابی اساتید آموزشی شامل ۴ بعد «کیفیت تدریس»، «ویژگی های فردی»، «قوانین آموزشی» و «ویژگی های حرفه ای» به کمک تکنیک دلفی بدست آمد. کیفیت تدریس شامل ۲۰ فاکتور، ویژگی های فردی ۸ فاکتور، قوانین آموزشی ۵ فاکتور و ویژگی های حرفه ای ۱۶ فاکتور تعیین گردیدند. نتیجه گیری: اساتید باید به فاکتورهایی در ارزشیابی آموزشی اساتید در یک دانشگاه نظامی که ممکن است به عملکرد علمی استاد ارتباط مستقیمی نداشته باشد، اما در کسب نمره های ارزشیابی آموزشی استاد موثر هستند نیز توجه داشته باشند. مراکز آموزش دانشگاهی بایستی اعضای هیات علمی را با دیدگاه ها، روش ها و نوآوری های موجود در حوزه های کیفیت تدریس آشنا نمایند.

ارزشیابی, استاد, آموزش