سید جواد حسینی شکوه - علوم پزشکی ارتش
پرویز دباغی - علوم پزشکی ارتش
رضا شهرآبادی - گروه آموزش بهداشت و ارتقاء سلامت، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، سبزوار، ایران

زمینه و هدف: بیماری ایدز یکی از خطرناکترین بیماری های عفونی و در حال گسترش در بین نوجوانان و جوانان می باشد. سربازان و پایوران نظامی جز گروه هدف در برنامه ریزی کشوری پیشگیری از بیماری ایدز می باشند. این مطالعه با هدف تعیین اثربخشی برنامه آموزش پیشگیری از بیماری ایدز برای کاهش عوامل خطر ابتلا به این بیماری با رویکرد مبتنی بر جامعه انجام شد. روش ها: مطالعه حاضر یک مطالعه مداخله ای قبل و بعد، از نوع نیمه تجربی بود که در دو پادگان نظامی در استان خراسان رضوی (شرق ایران) در سال ۱۳۹۷ انجام گرفت. نمونه های مطالعه از دو پادگان نظامی به صورت نمونه گیری در دسترس و با توجه به لیست و تعداد سربازان و پایوران در هر پادگان به صورت سهمیه ای انتخاب گردیدند. برای هر گروه مداخله و کنترل حداقل ۱۵۰ نمونه محاسبه گردید. از پرسشنامه بین المللی ایدز و مهارت های زندگی استفاده شد. بر اساس رویکرد مبتنی بر جامعه (نیازهای آموزشی و استفاده از نیروهای کلیدی پادگان)، محتوای اموزشی تدوین گردید. در کل ۷ جلسه آموزشی در گروه مداخله شامل ۶ جلسه آموزشی (یک ساعته در طی دو هفته) برای سربازان و پایوران و یک جلسه برای مسئولین آموزش پادگان برگزار گردید. پس ازمون سه ماه بعد از آخرین جلسه آموزشی انجام گرفت. یافته ها: دو گروه از نظر سن همسان بودند (۰۵/۰P>). متغیرهای اسطوره های انتقال، نگرش و آگاهی در رابطه با بیماری ایدز (۰۰۱/۰P=) و متغیرهای تصمیم گیری، روابط بین فردی، تفکر خلاق و تفکر انتقادی در رابطه با مهارت های زندگی (۰۰۱/۰P=) پس از مداخله آموزشی به صورت معنی داری در گروه مداخله افزایش پیدا کردند. متغیرهای درک خطر شخصی در رابطه با ایدز (۶۳۰/۰P=) و متغیر حل مسئله (۵۹۴/۰P=) پس از مداخله آموزشی در گروه مداخله تغییر معنی داری نیافتند. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد استفاده از برنامه آموزش مهارت های زندگی با رویکرد مبتنی بر جامعه می تواند عوامل خطر ابتلا به ایدز در سربازان و پایوران را کاهش دهد. بنابراین پیشنهاد می گردد برای کاهش عوامل خطر ابتلا به ایدز در سربازان و پایوران، آموزش مهارت های زندگی در برنامه آموزشی پادگان ها به عنوان یک رویکرد لازم، نهادینه گردد.

بیماری ایدز, آموزش, پیشگیری و کنترل, رویکرد مبتنی بر جامعه, کارکنان نظامی