مرتضی رحیمی - دانشگاه شیراز دانشکده الهیات و معارف اسلامی بخش علوم قرآن و فقه

طبق ماده ۸۳۴ ق.م در وصیت عهدی، وصی می تواند مادامی که موصی زنده است وصایت را رد کند ، اگر قبل از فوت موصی وصایت را رد نکند ؛ بعد از مرگ موصی حق رد ندارد ،اگر چه جاهل به وصایت عهدی باشد ، ماده مزبور بین رد وصایت توسط فرزند موصی و دیگران تفاوتی قائل نیست، اما برخی از فقها رد وصایت توسط فرزند موصی و دیگران را متفاوت دانسته ، با استناد به روایتی و عقوق والدین بودن رد وصایت پدر، عدم جواز رد وصایت او را نتیجه گرفته اند ، حال آن که روایت مزبور از نظر سند و محتوا ضعیف است، لذا مشهور فقها پذیرش وصیت را بر فرزند واجب ندانسته اند، از سویی تنها در فرضی که رد وصایت موجب بی احترامی و آزار پدر شود ، رد آن جایز نیست، با این وجود اطاعت پدر مطلوب است، در این باره وصی مادر مانند وصی پدر است. اگر وصی ، فرزند موصی نباشد، مشهور فقها معتقدند که در زمان حیات موصی ، وصی به شرطی حق دارد که وصایت را رد کند ، که آن را به موصی اعلام کند ، ممنوع بودن استعفای وصی در هنگام گرفتاری های شخصی یا ناتوانی یا سختی امور وصایت ، ممکن است موجب حرج و مشقت وصی شود ، از سویی نمی توان دیگران را بدون اراده ایشان به کاری متعهد ساخت، لذا ماده ۸۳۴ق.م به موردی محدود می شود که وصی بر انجام وصایت قادر باشد.

وصیت عهدی, وصی, رد, فرزند, والدین