نقش علم و جهل در ضمان مقبوض به عقد بیع فاسد

  • سال انتشار: 1399
  • محل انتشار: فصلنامه علمی فقه و مبانی حقوق اسلامی، دوره: 13، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JJFIL-13-4_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 136
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد صادق بابایی علویق

رحیم وکیل زاده

چکیده

عقد بیعی که به جهت فقدان یکی از شرائط صحت، صحیح واقع نشود فاسد و باطل بوده آثارو نتایجی دارد و اهم این نتایج این است که هر قابضی موظف به استرداد همان چیزی است که قبض نموده است، در نتیجه در صورت قبض و اقباض، فروشنده ضامن تلف ثمن و خریدار ضامن تلف مبیع می باشد. این ضمان در بیان فقها و قانون مدنی ایران بدون لحاظ و مدخلیت علم و جهل طرفین به فساد، مطلق انگاشته شده است. این مقاله در صدد تبیین صور علم و جهل طرفین بر فساد و تاثیر آن است. از نتایج بحث اینکه با بررسی فروض مسئله نقش علم و جهل طرفین مشخص می شود که قائل شدن به ضمان اگر چه در برخی صور مثل علم طرفین به فساد بیع طبق قاعده علی الید و وجود اکل مال به باطل موجه بوده ولی به صورت علی الاطلاق و در همه فروض چندان توجیهی ندارد؛ چرا که در صوری مثل علم فروشنده بر فساد و جهل خریدار طبق قاعده اقدام و اصل عدم و مواردی همچون اعراض از مالکیت می توان قائل شد که خریدار مسئولیتی در قبال مبیع ماخوذه و همچنین در صورت جهل فروشنده بر فساد، وی نسبت به ثمن دریافتی و تلف آن به صورت مطلق ضامن نیست.

کلیدواژه ها

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.