مقایسه مضامین تغزلی مشترک بین متنبی و حافظ

  • سال انتشار: 1387
  • محل انتشار: فصلنامه کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی، دوره: 9، شماره: 0
  • کد COI اختصاصی: JR_KVSHN-9-0_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 132
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

وحید سبزیان پور

دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب دانشگاه رازی

محمدرضا سوری

دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عرب دانشگاه رازی

چکیده

متنبی و حافظ دو قله بلند ادب عربی و فارسی هستند که هر دو سر به قله کیوان و اوج آسمان دارند. هر دو به اخذ و اقتباس از آثار گذشتگان و فرآوری آن به شکلی بدیع و بی نظیر شهرت دارند. آثار هر دو برآیند تلاش های گذشتگان به اضافه معماری و طراحی جدید و بی بدیل به مدد قریحه و ذوق خداداد آنهاست. متنبی غزل را برای شروع به عنوان تشبیب در ابتدای قصاید خود آورده و انگیزه او در غزل سرایی، عرف و پسند مردم روزگارش بوده است، حال آنکه حافظ غزل سراست، حافظ عاشق است و هستی را طفیل عشق می داند، متنبی عشق را بیماری می پندارد. با این وجود هر دو گوینده بزرگ با دو هدف و نگرش متفاوت دست به غزل سرایی زده اند. حافظ سخت متاثر از ادب عربی است، بالطبع متنبی هم که جایگاه ویژه ای در ادب عربی دارد، مطمح نظر او بوده به گونه ای که در دیوان او یک مصراع از اشعار متنبی دیده می شود و مضامین بسیار نزدیک و شبیه به مضامین متنبی در غزلیات او دیده می شود که صاحب نظران به آن اشاره کرده اند. در این مقاله با نشان دادن برخی شباهت ها در اشعار این دو شاعر و نقد و مقایسه آنها، نظری گذرا به تفاوت غزلیات آنها از دریچه مضمون و نوع نگرش می اندازیم.

کلیدواژه ها

حافظ, متنبی, غزل

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.