فراواقعیت در رویا و تخیل (با نظری به مثنوی مولوی)

  • سال انتشار: 1390
  • محل انتشار: فصلنامه کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی، دوره: 12، شماره: 23
  • کد COI اختصاصی: JR_KVSHN-12-23_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 220
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

بهجت السادات حجازی

استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان

چکیده

رویا و تخیل با جهان فراواقعیت چه سنخیتی دارد؟ آیا دریافت های روح سیال انسان در هیچ شرایطی متوقف می گردد؟ خواب و رویای صادقه یا صالحه به عنوان بخشی از زندگی دنیوی انسان با تخیل از نوع خلاق به لحاظ اینکه هر دو منشا معرفت، خلاقیت، مکاشفه، آینده بینی، ... هستند، همسویی دارند. و سنخیت این دو پدیده پیچیده به عنوان دو توانایی و استعداد، با عالم فراواقعیت، امکان شناخت و معرفت هرچه بیشتر آن عالم را فراهم کرده است. اغلب متون عرفانی و بعضی متون روان شناختی و فلسفی کم وبیش به بیان ماهیت این دو پدیده مبادرت ورزیده اند؛ بعد از کلام آسمانی قرآن، مثنوی مولوی از بین متون عرفانی، گوی سبقت را در واکاوی و نقد رویا و تخیل ربوده است. آیا توجه به رویا و تخیل-که پیونددهنده آدمی با عالم فراواقعیت است- می تواند نشانه ای از تعامل و همسونگری عرفا و بعضی روان شناسان باشد؟ این نوشتار افزون بر پاسخ دادن به این پرسش ها، با نظری تحلیلی به سروده های مولوی درباره رویا و تخیل، به بررسی این موضوع می پردازد و به این نتیجه می رسد که رویا و تخیل منشا تحولات روحی، دگرگونی و خلاقیت هستند و به صورت ناخودآگاه و غیر ارادی بروز یافته، امکان درک و شناخت فراواقعیت را فراهم می سازند. رویاها در متون عرفانی با برخی اندیشه های روانشناختی و سوررئالیستی همسویی دارند.

کلیدواژه ها

رویا, تخیل, مولوی, مکاشفه, خلاقیت, یونگ

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.