ساقی نامه (و مغنی نامه)، یکی از ضد نوع های حماسه

  • سال انتشار: 1400
  • محل انتشار: فصلنامه کاوش نامه زبان و ادبیات فارسی، دوره: 22، شماره: 48
  • کد COI اختصاصی: JR_KVSHN-22-48_003
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 130
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سکینه عباسی

دانش آموخته دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد

چکیده

ساقی­ نامه (و مغنی­ نامه) یکی از گونه­ های غیرمستقل ادب رسمی پیش از قرن هشتم هجری و گونه شعری مستقل پس از این دوره است که اغلب در قالب مثنوی و بحر متقارب سروده ­شده و در آن، شاعر با تصاویر خمری، اغراضی چون اغتنام ­فرصت، باده ­نوشی و لذت، گذشت عمر و بی ­وفایی روزگار را با اعتراض به سنت رایج جامعه بیان­ می­ کند.در این پژوهش، ابتدا، به بررسی ریشه­ ها و علل آفرینش ساقی­نامه به ­عنوان یک نوع ادبی، از میان نوع ­ها و ضدنوع­ ها پرداخته ­می­ شود؛ سپس، نشانه­ های پرکاربرد آن و پیام آنها از رهگذر مقایسه با هم­ تباران ساقی ­نامه (خمریه، قصیده، غزل، رباعیات خیام) نقد خواهد شد. در ادامه نیز به تحلیل شیوه بیان هنری این نوع ادبی و ضرورت اجتماعی و روانشناسی سرودن آن اشاره ­می­ شود و در نهایت، محتوای ساقی­ نامه بررسی­ می­ گردد.حاصل کار نشان ­می­ دهد ساقی­ نامه ­های بنیادین یکی از ضد نوع­ های حماسه و قصیده ­اند که از مجرای ذهن شاعران حکیم و فیلسوف زاییده­ شده ­اند و ساقی (مغنی) و شراب (موسیقی) و روزگار و من شاعر مهم­ترین نشانه ­های آن هستند که از طریق بیان کمینه ­گرایانه، تقابل­ گرایانه؛ انشایی با ابزار دیالوگ یک­طرفه، نگرش موجود در باب ماهیت و چیستی انسان و جهان هستی را به چالش­ می­ کشند.

کلیدواژه ها

ساقی نامه, شعر غنایی فارسی, گفتمان, اصالت احساس, فردیت, شراب

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.