حقوق شاکی و مشتکیعنه در مرجع انتظامی از منظر دستورالعمل حفظ کرامت و ارزشهای انسانی در قوه قضائیه مصوب سال ۱۳۹۸ رئیس قوه قضاییه

انسان، این اشرف مخلوقات که اقیانوس بیکران از دانایی و استعداد است تا دو سده اخیر، ناشناخته مانده و اگرهم ناشناخته نبود زمینه ظهور و معرفی خود را نداشت و حقی که در جامعه به وی داده می شده، به وسعتقابلیت او نبود. عبارت "کرامت انسانی " از قرن بیستم در اندیشه و قلم حقوقدانان و جامعه شناسان پدیدارگشت. این حق که حقی مطلق و خدشه ناپذیر است حتی از حق حیات هم برتر است. هدف اصلی پژوهشتبیین و شناسایی حقوق شاکی و مشتکی عنه در نهادهای قضایی و انتظامی با توجه دستورالعمل حفظ کرامت وارزشهای انسانی در قوه قضائیه مصوب سال ۱۳۹۸ رئیس قوه قضاییه میباشد که به روش کتابخانه ای و بررسیمنابع و اسناد مختلف صورت گرفته است که سعی شده است به سوال اصلی پژوهش که عبارتست از آیاپیش بینی حقوق اصحاب پرونده کیفری در دستورالعمل حفظ کرامت و ارزشهای انسانی در قوه قضائیه مصوبسال ۱۳۹۸ رئیس قوه قضاییه بلحاظ حقوقی قابل توجیه است؟ پاسخ داده شود. یافتههای پژوهش نشان میدهداگر بخواهیم حقوق متشاکی و شاکی را مورد مقایسه قرار دهیم، مشاهده خواهیم کرد که در قانون آیین دادرسیکیفری با توجه به دستورالعمل حفظ کرامت انسانی ریاست قوه قضائیه مصوب ۱۳۹۸ به حقوق متشاکی درمراحل مختلف دادرسی توجه بیشتری شده و از امتیازات بهتری نسبت به قانون سابق برخوردار است. این مسئلهبا نگاه به مواد قانونی و موارد مصرح در این پایان نامه به خوبی روشن میگردد. حمایتهای مستقیم ناظر برحقوق شاکی در قانون که شامل مواردی چون: حق تقاضای صدور قرار ترک تعقیب، حق مطالعه و اخذرونوشت از اوراق پرونده، حق درخواست تامین ضرر و زیان، حق اعتراض به برخی قرارها، حق درخواستتحقیقات یا معاینه محلی میباشد و حمایتهای غیر مستقیم ناظر بر حقوق شاکی نیز که شامل: احضار متشاکی،جلب متشاکی، بازجویی از متشاکی، تفتیش و بازرسی از منازل، اماکن و اشیاء و کنترل ارتباطات، معاینه محل وتحقیق محلی، ارجاع امر به کارشناس، نیابت قضایی میباشد، در مقایسه با حقوق متشاکی از جمله اطلاعمتشاکی از محتویات پرونده، حق پرسش از شهود شاکی، حق اعتراض به قرارها، حق اخذ رونوشت از صورتجلسات، حق برخورداری از وکیل، از امتیازات بیشتر و بهتری برخوردار است اما این امر به معنای بی توجهی بهحقوق متشاکی در دادرسی نیست؛ بلکه در واقع قانونگذار با تدوین این قوانین حمایتی، در صدد تلاش هر چهبیشتر برای عدم تضییع حقوق متشاکیان در کنار حقوق بزه دیدگان می باشد.

کلیدواژه ها:

شاکی ، متشاکی ، کرامت انسانی ، دستورالعمل حفظ کرامت انسانی