حکیم عمر خیام و بازتاب اندیشه های علمی او (مطالعه موردی ریاضیات و نجوم)
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه مطالعات تاریخ و تمدن ایران و اسلام، دوره: 7، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_SIHC-7-2_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 492
نویسندگان
عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان، کردستان، ایران
دبیر دبیرستانهای دخترانه آموزش و پرورش ناحیه ۱ سنندج، ایران
چکیده
عمر خیام در ایران به عنوان یک شاعر پرآوازه موردتوجه عموم مردم و مخصوصا شعرا و ادیبان فارسی زبان قرارگرفته است و کمتر ویژگی های علمی او در جامعه ایران شناخته شده و موردتوجه قرارگرفته است، در این مقاله نگارنده در پی آن است که با بررسی کارهای علمی وی که با استناد به منابع معتبر تاریخی و به شیوه کتابخانه ای و روش تحقیق توصیفی، تحلیلی صورت گرفته است، درصدد پاسخ به این سوالات برآید که آیا خیام اقدام به انجام نظریه تکمیلی در مورد برخی مباحث، ریاضی، هندسه و نجوم کرده است و یا اینکه خود نظریه جدیدی داده است؟ و این نظریه ها چقدر در این علوم تاثیرگذار بوده اند؟ و اینکه عمر خیام در چه علومی دارای توانمندی بوده که هم اکنون موردتوجه دانشمندان قرارگرفته است. نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان می دهد، عمر خیام در فلسفه، ریاضیات، ستاره شناسی، علوم ادبی، دینی، تاریخی و شعر استاد بود. یکی از برجسته ترین کارهای وی را می توان سروسامان دادن محاسبات گاه شماری ایران در زمان وزارت خواجه نظام الملک دانست. خیام در حل معادلات جبری و هندسه نقش مهمی ایفاء کرده و مطالعاتش درباره اصل پنجم اقلیدس و پیدا کردن نظریه ای او درباره نسبت های هم ارز با نظریه اقلیدس نیز از مهم ترین کارهای اوست.کلیدواژه ها
عمر خیام، علوم، نجوم، ریاضی، هندسه، شعراطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.