واکاوی نقش اقتصاد بر شکل گیری کالبد معماری خانه های قاجاری در اقلیم های "سرد و کوهستانی " و " گرم و خشک "

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دومین همایش بین المللی و هفتمین همایش ملی معماری و شهر پایدار
  • کد COI اختصاصی: NCSAC07_035
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 224
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

علی مشهدی

استادیار، دکتری معماری، عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ تهران

آیلا سینایی

کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه علم و فرهنگ تهرا ن

چکیده

دوره قاجار را می توان بازهای تاثیرگذار در تعیین هویت معماری ایران دانست . خانه ها در این دوره تاریخی ، محصول عوامل مختلفی بوده که توام در جهت برطرف کردن نیازهای فیزیکی ، روانی ، اقتصادی و... ساکنان عمل می کردند. شاخصه های مختلفی در جهت معین کردن کالبد معماری ، دخیل بودهاند. مصالح ، نماسازی ، روشنایی ، عملکرد فضاها و چیدمان آنها درپلان بخشی از این شاخصه ها هستند. این مقاله در جهت واکاوی نقش اقتصاد بر شکل گیری کالبد معماری خانه های قاجاری در اقلیم های سردوکوهستانی و گرم و خشک بوده است . روش تحقیق ، توصیفی تحلیلی بوده و اطلاعات مورد نیاز از طریق مطالعات کتابخانه ای به دست آمده است . در جهت فرآیند تحلیل موضوع، چهار خانه تاریخی در دوران قاجار با کالبدهای متفاوت در دو اقلیم متضاد در جهت مقایسه تطبیقی تاثیر اقتصاد بر شاخصه های معماری انتخاب شدند. فرمهای حیاط مرکزی و بلوکی کالبدهای بررسی شده بودند. نتایج پژوهش نشان می دهد که تاثیر عامل اقتصاد در کالبد معماری خانه ، مشهود بوده چراکه فرمهای بلوکی و چهارصفه به دلیل تک حیاطه بودن، جهت گیری صحی ح در راستای تامین نور و روشنایی در طول روز و انرژی گرمایی در زمستان، نماسازی ساده، فشرده بودن پلان و قرار گرفتن کاربری های مختلف در کنار هم ، از منظر اقتصادی مناسب عمل می کنند در حالی که نمونه های دارای حیاط مرکزی به دلیل نقش پر رنگ هندسه در ایجاد فضاهایی که صرفا به دلیل محورگرایی به وجود آمدهاند، فاقد عملکرد و کاربری خاصی بوده که توجیه اقتصادی نداشته است و سبب ایجاد راهرو و مسیری مضاعف در پلان برای رسیدن به این فضاها شده که استفاده از مصالح را افزایش می دهد .

کلیدواژه ها

اقتصاد، اقلیم سرد و کوهستانی ، اقلیم گرم و خشک ، خانه های قاجاری ، کالبد معماری .

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.