سیده مریم مجتبوی - استادیار گرو ه معماری، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران
فریناز واسعی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه معماری، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران
نجمه صدیقی راز - گروه معماری، دانشگاه فنی حرفه ای، مشهد، ایران

بی هویتی گریبانگیر مسکن معاصر ایران شده است و رجوع دوباره به اصول بنیادین معماری سنتی ایرانی به عنوان شاخص ترین مظهر تمدن، راه اصلی رهایی از مشکلات در عصر حاضر است . افتراق و جدایی بین معماری گذشته و امروز ایران، گسترش تکنولوژی و عدم وجود ارزشهای کهن و اندیشه ذهنی در معماری معاصر، معماری را دست خوش تغییراتی قرار داد و تا حدود زیادی معماری بومی ایران کمرنگ شد. باور بنیاد ین پژوهش بر آن است که با رجوع دوباره به اصول و ارزشهای فراموش شده و یا از دست رفته معماری سنتی به ویژه معماری مسکونی سنتی و احیای این ارزشها، می توان شرایط سکونتی نابسامان فعلی را بهبود بخشید. در این مسیر لازم است که ابتدا ساختارهای هویت ساز خانه های سنتی ایرانی را بازشناخت و پس از انطباق و هماهنگی این اصول با معماری جدید، آنها را در امر مسکن سازی معاصر به کار گرفت . از این رو اهداف اصلی این پژوهش عبارتند از: واکاوی عناصر معماری داخلی هویت ساز متاثر از معماری ایرانی و بررسی شاخص های مستخرج از مدل مفهومی در نمونه مورد بررسی (پنجرهخانه ). در این پژوهش از روش تحقیق توصیفی - تحلیلی استفاده شده است . نخست منابع با روش کتابخانه ای ، مورد بررسی کیفی قرار گرفته و در مرحله بعد از روش میدانی و تجربی اطلاعات مورد نیاز گردآوری شده و در نهایت نحوه تاثیرپذیری عناصر معماری داخلی پنجرهخانه از معماری ایرانی مورد واکاوی قرار گرفته است . نتایج نشان می دهد شاخص های هویت ساز معماری داخلی شامل سه دسته کالبدی (آسایش اقلیمی ، تزئینات و سازمان فضایی )، اجتماعی (محرمیت ، همبستگی اجتماعی ، خاطره انگیزی و حس تعلق به مکان) و فرهنگی (نماد و نشانه ها، هویت فردی و اجتماعی و باورها و اعتقادات) می باشند. بررسی و تحلیل شاخص های هویت ساز کالبدی در نمونه موردی نشان می دهد، از شاخص سازمان فضایی (عرصه بندی و تنوع فضایی )، از شاخص تزئینات (نقش و طرح، نورپردازی و رنگ ) و از شاخص آسایش (حضور عناصر طبیعی ) به هویتمندی پنجرهخانه ، کمک شایانی نمودهاند .

طراحی داخلی ، معماری سنتی ، معماری مدرن، هویت ، پنجره خانه