ارزیابی واکنش گلرنگ (Carthamus tinctorius L) به اعمال رژیم های آبیاری مختلف در شرایط آب و هوایی اهواز

به منظور ارزیابی عملکرد دانه، روغن و نیز برخی پارامترهای فیزولوژیکی و مرفولوژیکی دو رقم گلرنگ تحت شرایط قطعآبیاری درمراحل مختلف رشد، آزمایشی بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در قالب آزمایش کرت های خرد شده در سه تکرار و در سال زراعی (1389-1388) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز انجام شد. عامل اصلی شامل چهار سطح آبیاری بود که عبارت بودند از (1)I: آبیاری کامل، (2)I: قطع آبیاری از مرحله عنچه دهی تا آخر فصل رشد گیاه، (3)I: قطع آبیاری از مرحله گلدهی تا آخر فصل رشد گیاه، و (4)I: قطع آبیاری از مرحله پرشدن دانه تا آخرفصل رشد گیاه و فاکتور فرعی شامل دو رقم گلرنگ گلدشت (ILL.111) و پدیده (LRV.51.51) بودند. بر اساس نتایج به دست آمده بالاترین عملکرد دانه متعلق به رقم گلدشت با 2347,9 کیلوگرم در هکتار، بدون داشتن اختلاف معنی دار با تیمار قطع آبیاری در مرحله پرشدن دانه ((4)L) در تیمار بدون تنش به دست آمد. محدودیت آبیاری در مرحله غنچه دهی و گل دهی تاثیر بیشتری را در عملکرد دانه نسبت به تیمار قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه را نشان داد. بالاترین میزان تجمع پرولین در اندام های هوایی گیاه مربوط به تیمارآبیاری (2)I که بیشترین دوره کم آبی اعمال گردید، مشاهده شد. روند سرعت رشد محصول (CGR) در هر رقم نشان داد که بیشترین میزان سرعت رشد، درآغاز فاز زایشی بوده و در مراحل بعدی سیر نزولی داشت ولی با اعمال محدودیت آبیاری در مرحله غنچه دهی و گلدهی، روند کاهش سرعت رشد محصول شدت یافت . قطع آبیاری در مرحله غنچه دهی و گلدهی باعث کاهش شدیتر روند RGR گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که توانایی ها و مکانیسم های مقاومتی در رقم نظیر دوام سطح برگ، حفظ ظرفیت فتوسنتزی و غلظت کلروفیل و نیزحفظ پتانسیل اسمزی سبب شده است که محدودیت آبیاری در طول مرحله پر شدن دانه موجب کاهش شدید عملکردکمی و کیفی محصول نگردد و با مدیریت آب و صرفه جویی در مصرف آن، می توان محصول اقتصادی نیز تولید نمود.

کلیدواژه ها:

رژیم های آبیاری ، عملکرد دانه ، ، گلرنگ ، سرعت رشد تجمعی ، پرولین